در یك مطالعه بررسی شد
استرس های شغلی محافظان جنگل
به گزارش نئوپدیا نتایج به دست آمده از یك پژوهش نشان داد؛ استرس شغلی ماموران حفاظت از جنگل ها به نسبت زیاد است. ارتقای دانش مأموران حفاظتی درباره قوانین و روش های حل تعارض با جوامع محلی، پرداخت حقوق كافی و بموقع، فراهم آوردن تجهیزات مورد نیاز نیروهای حفاظتی، كاستن از وسعت منطقه تحت حفاظت و... می تواند به كاهش استرس شغلی این افراد كمك نماید.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، بخشی از مأموریت حفاظت از جنگل ها توسط یگان ویژه ای در ادارات منابع طبیعی اجرا می شود که همزمان زیر نظر نیروی انتظامی فعالیت می نمایند. شرایط کار در جنگل، مشکل است و امکان دارد باعث سوانح مختلفی شود. مناطق جنگلی اغلب کوهستانی، صعب العبور و دارای شرایط آب وهوایی متغیر است که کار در آن مستلزم توجه کافی به مسائل ایمنی، محل های استراحت و مراقبت های بهداشتی است.
ریسک و حساسیت زیاد، شرایط کاری پیچیده و نامشخص، مواجهه مستقیم با انواع حوادث و عوامل زیان آور و لزوم آماده بودن پرسنل در شبانه روز سبب شده است که حفاظت از جنگل ها جزو مشاغل سخت و زیان آور طبقه بندی شوند. با عنایت به وظایف ماموران حفاظت از جنگل ها، امکان دارد این افراد به علت شرایط کاری با استرس زیادی مواجه باشند.
بنابراین پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان به بررسی عوامل ایجاد استرس شغلی در میان ماموران حفاظت از جنگل ها پرداختند.
احمد عابدی سروستانی، محمدرضا شهرکی و یازمراد کوسه غراوی پژوهشگرانی بودند که در انجام این مطالعه مشارکت داشتند.
در این آزمایش که در سال ۱۳۹۴ انجام شد، ۱۳۲ نفر از ماموران یگان ویژه حفاظت استان گلستان به صورت تصادفی انتخاب شدند و عوامل ایجاد استرس در شغلی را با استفاده از پرسش نامه بررسی کردند.
یافته ها نشان داد که میانگین سنی این افراد حدود ۴۵ سال است و به صورت متوسط ۱۵.۳ سال سابقه کار داشتند. بیشتر افراد متاهل بودند و تعداد حوادث ناگواری که برای آنها در طول خدمت اتفاق افتاده به صورت متوسط ۱.۸ مورد بود. میانگین رضایت آنها از شغل خود در حد متوسط بود.
با محاسبه امتیازهای عوامل ایجادکننده استرس شغلی افراد، مشخص شد که میانگین شاخص استرس شغلی در ماموران یگان ویژه حفاظت از منابع طبیعی، از متوسط بیشتر است. این نتایج نشان داد که تنها حدود یک پنجم از این افراد استرس شغلی در حد کم دارند و استرس بقیه افراد متوسط و بالاتر است. در حدود نیمی از افراد استرس شغلی زیاد و خیلی زیاد دارند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که منشا استرس شغلی ماموران حفاظت از جنگل ها در یازده بخش اصلی تقسیم بندی می شوند. این عوامل شامل چالش های سازمانی، مخاطرات کاری، قوانین و روابط، حضور در اجتماع، امور دفتری، امنیت شغلی، تعاملات عمومی، تمام کردن کار، اقدامات ناخواسته، تعقیب در میان مردم و تنهایی در کار هستند.
از نظر شرکت کنندگان در این پژوهش، در میان عوامل ذکر شده، «چالش های سازمانی» بیشترین تأثیر را در استرس شغلی دارد. این چالش ها شامل: تعارض و چالش با سرپرست، توبیخ کتبی، حقوق و دستمزد ناکافی، تصادف در هنگام مأموریت، انتقال/تبعید، نبود پشتیبانی کافی، زد و بندهای گروهی و جناحی توسط اداره، ناتوانی در حل پرونده های مهم، دادخواست نامعقول توسط دادستان، نبود ارتقای شغلی، سو استفاده از خانواده به علت کار و مصرف مواد مخدر توسط یک مامور است.
بر طبق این نتایج، پس از عامل «چالش های سازمانی»، عوامل «مخاطرات کاری»، «قوانین و روابط» و « حضور در اجتماع» مهم ترین عوامل در ایجاد استرس شغلی هستند.
با عنایت به عوامل مشخص شده، پژوهشگران این مطالعه پیشنهاداتی را برای کاهش استرس شغلی ماموران پیشنهاد دادند که عبارتند از:
- به کارگیری ماموران حفاظتی در محل های مناسب با عنایت به قابلیت، توان مندی و خصلت های شخصیتی
- برگزاری دوره های آموزشی کاربردی و ضمن خدمت برای ارتقای دانش و آگاهی ماموران حفاظتی درباره حل وفصل اختلافات با جوامع محلی، اجرای دقیق قوانین و رعایت اصول گزارش دهی
- افزایش حقوق و پرداخت بموقع آن به ماموران و اجبار پیمانکاران به تنظیم دقیق قراردادها و پرداخت حقوق و مزایای کامل به نیروهای حفاظتی
- استفاده از رانندگان حرفه ای و عرضه آموزش های لازم به ماموران حفاظتی برای رانندگی ایمن
- استفاده از روش های دیگر به غیر از تعلیق از کار، انتقال و تبعید برای برخورد با ماموران خاطی
- فراهم آوردن پشتیبانی کافی از نظر تجهیزات و مقدورات لازم و انجام حمایت کافی از ماموران حفاظتی در فرایند دادرسی در مجامع قضایی
- نظارت مستقیم ادارات حراست و بازرسی در پیگیری پرونده های حساس
- و....
پژوهشگران این مطالعه با اشاره به چندبعدی بودن استرس شغلی و اهمیت این مورد سفارش می کنند: «مدیران و مسؤلان ضمن استفاده از راهکارهای پیشنهادی، به عواملی اولویت دهند که از نظر پاسخ گویان اهمیت بیشتری داشته است».
همینطور به قول آنها راهکارهای فردی مانند آشنایی با راه های مقابله با استرس و ارتقای قابلیت های حرفه ای و شایستگی های فردی هم می توانند به کاهش استرس شغلی کمک کنند.
نتایج این مطالعه با عنوان «تحیل عاملی استرس شغلی محافظان جنگل: مطالعه موردی استان گلستان» در مجله علمی پژوهشی «جنگل ایران» وابسته به انجمن جنگلبانی ایران انتشار یافته است.
منبع: neopedia.ir
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب