مروری بر وضعیت پژوهش در رشته های علوم پایه،
لزوم كاهش پذیرش دانشجو در رشته های علوم پایه
به گزارش نئوپدیا یك پژوهشگر شاخه زمین شناسی معتقد است: ظرفیت پذیرش دانشگاه ها در رشته های علوم پایه باید كمتر شده و به دانشگاه های درجه یك و سراسری محدود شود.
علی كدخدایی ایلخچی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینكه علوم پایه گرایش های ریاضی، فیزیك، شیمی، زیست شناسی و زمین شناسی را شامل می شود، اظهار داشت: چنان كه از اسم علوم پایه برمی آید، این علوم پایه و مبنای سایر علوم هستند؛ مثلاً زیست شناسی مبنای علم پزشكی است یا رشته های مهندسی از نتایج تحقیقات علوم پایه همچون شیمی و زمین شناسی استفاده می نمایند.
وی با اشاره به اینكه در سایر كشورها پروژه های مهمی در حوزه علوم پایه تعریف شده و گرنت های بسیار خوبی به آنها اختصاص داده می شود، اشاره كرد: در كشور ما حمایت هایی از انجام تحقیقات در رشته های علوم پایه صورت می گیرد، اما این حمایت ها كافی نیست. طرح های حمایتی از چند سال پیش آغاز به كار كرده اند؛ بعنوان مثال صندوق "حمایت از پژوهشگران جوان كشور" پروژه های مقطع دكتری یا پسادكتری رشته های علوم پایه را مورد حمایت قرار می دهد.
عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز یكی از مهم ترین چالش ها در حوزه تحقیقات علوم پایه را "نبود آزمایشگاه های مجهز برای انجام تحقیقات" عنوان نمود و اظهار داشت: در خیلی از آزمایشگاه ها دستگاه هایی هست كه یك قطعه آنها خراب شده و بعنوان مثال باید از كشور فرانسه وارد شود، اما به سبب مشكلات ارزی و تحریم ها در اختیار ما قرار نمی گیرد.
كدخدایی افزود: بعنوان مثال اگر بخواهیم دستگاهی در زمینه نفت یا زمین شناسی از آمریكا خریداری نماییم، به هیچ وجه چنین امكانی نداریم. اگر همان دستگاه را از انگلیس خریداری نماییم باید آنرا به افغانستان، از افغانستان به تركیه، از تركیه به عراق و از عراق به ایران بیاوریم كه این اقدام نه تنها با مشكلات زیادی مواجه بوده، بلكه بسیار هزینه بر است.
وی تصریح كرد: خیلی از تجهیزات آزمایشگاهی در علوم پایه قدیمی شده اند و نیاز به به روز رسانی دارند. بعنوان یك زمین شناس اگر بخواهم كار تحقیقاتی باكیفیت انجام دهم نیاز به دستگاه های گوناگون همچون آخرین ورژن میكروسكوپ الكترونیكی و... دارم تا بتوانم مقالات خوبی ارائه دهم. این در شرایطی است كه بسیاری كارها را با دست خالی انجام می دهیم.
دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز افزود: علوم پایه می تواند با مطالعات نظری و توسعه علم جلو برود مثلاً اینكه به دنبال اثبات یك فرمول در فیزیك باشد یا روشی را توسعه دهد. در عین حال این شاخه از علوم می تواند به دنبال انجام كارهای تجربی یا عملی باشد كه این مورد نیاز به مطالعات آزمایشگاهی دارد.
كدخدایی با اشاره به سابقه تحصیلی خود در دانشگاه Curtin استرالیا، اظهار داشت: برای تجهیز یك آزمایشگاه مركزی در این دانشگاه، 12 میلیون دلار هزینه شد. با عنایت به تفاوت عمده ای كه از این نظر با كشورهای غربی داریم، می توان گفت چالش های انجام تحقیق در حوزه علوم پایه در كشور ما بیشتر از جنس سخت افزاری، نرم افزاری، مشكلات ارزی و دشواری ورود تجهیزات آزمایشگاهی به كشور است.
ضرورت كاهش پذیرش دانشجو در رشته های علوم پایه
وی در پاسخ به این پرسش كه كم شدن گرایش جوانان به رشته های علوم پایه چه پیامدهایی در بخش پژوهش به جا می گذارد، توضیح داد: تبعات ضعیف شدن علوم پایه و كم شدن استقبال از آن، خودش را در علوم دیگر همچون فنی مهندسی و پزشكی نشان داده است. مشكل عمده در رشته هایی همچون فیزیك، شیمی یا زمین شناسی اشتغال فارغ التحصیلان است.
پژوهشگر جوان برجسته شاخه زمین شناسی سال 98 فرهنگستان علوم اشاره كرد: جوانی كه مقطع دكتری رشته فیزیك را ستاندن می كند در صورتیكه بخت با او یار باشد می تواند بعنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه جذب شود. این در شرایطی است كه با وجود تعداد زیاد فارغ التحصیلان علوم پایه، جذب كمتری در دانشگاه ها اتفاق می افتد؛ بدین سبب اگر قرار باشد كسی با درجه دكتری به كار در یك شركت مشغول شود، ترجیح می دهد همین كار را با مدرك لیسانس انجام دهد.
كدخدایی اظهار نمود: دانشگاه ها در علوم پایه بسط پیدا كرده اند و به دانشگاه های ملی شاخ و برگ داده شده است. این در شرایطی است كه با وجود 31 استان، بایستی 31 دانشگاه رشته های علوم پایه را جذب كنند. اگر تنها استان تهران را در نظر بگیرید، دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، خوارزمی و بسیاری دانشگاه های دیگر در رشته های علوم پایه دانشجو جذب می كنند در صورتیكه جامعه این اندازه كشش ندارد.
وی تاكید كرد: ظرفیت پذیرش دانشگاه ها در رشته های علوم پایه باید كمتر شده و به دانشگاه های درجه یك و سراسری محدود شود. در ایالت استرالیای غربی كه وسعت آن حدوداً دو برابر ایران است، تنها یك دانشگاه علوم پایه وجود دارد. اگر با روند كنونی كه سبب بی انگیزگی دانشجویان علوم پایه است پیش برویم، این مساله تهدیدی جدی برای فن و تكنولوژی ما شامل علوم فنی مهندسی، تحقیقات فضایی، علوم پزشكی و... بشمار می رود.
مغز متفكر پژوهشگران ما با پژوهشگران خارجی یكسان است
دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز در پاسخ به این پرسش كه آیا اولویت های تحقیقاتی ما در علوم پایه با اولویت های دنیا در این عرصه یكسان است یا خیر، تشریح كرد: كشور ما با شتاب تندی در همه علوم پیش می رود. با شناختی كه از پژوهشگران خارج كشور دارم، پژوهشگران ما هیچ از پژوهشگران خارجی كم ندارند و اگر سواد و اطلاعاتشان از آنها بیشتر نباشد، كمتر نیست.
كدخدایی افزود: مزیتی كه پژوهشگران خارجی نسبت به ما دارند، امكانات و بودجه های پژوهشی بسیار عالی و حمایتی است كه صنعت، دولت و جامعه از رشته های علوم پایه می كند. بدین سبب فرق ما با آنها این است كه آنها ابزار كار را دارند اما ما در حوزه ابزار ضعف داریم؛ در صورتیكه مغز متفكر هر دوی ما یكی است.
وی اظهار داشت: با این وجود دانشگاه های ما با دست خالی مقالات معتبر ارائه می دهند و دانشگاه هایی همچون تهران، تبریز، شیراز،، اصفهان، شهید بهشتی، صنعتی شریف و... جزو دانشگاه های برتر كشور هستند كه رتبه های زیر 1000 دنیا را، در رده بندی بین دانشگاه ها، به خود اختصاص داده اند.
نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی؛ حتی در تحقیقات كاربردی
این پژوهشگر جوان حوزه تخصصی تحقیقات خودرا "كاربرد هوش مصنوعی در زمین شناسی" و خصوصاً شاخه نفت عنوان نمود و توضیح داد: كاربرد هوش مصنوعی شامل دانش استفاده از روش های كامپیوتری و مدلهای كامپیوتری در حوزه زمین شناسی است كه بیشتر كارهای نرم افزاری را شامل می شود و از جنس روش یا method است. این در شرایطی است كه بعضاً در كاربرد روش ها به تجهیزات آزمایشگاهی نیاز داریم تا بتوانیم از نتایج كار اطمینان حاصل نماییم.
كدخدایی با اشاره به اینكه به ندرت پیش می آید كسانی پس از ورود به یك حوزه خاص در علوم پایه بتوانند پا به پای دنیا حركت كنند، توضیح داد: معمولاً برمبنای تحقیقات بنیادین ابزارها و روش های نوین ابداع می شود. زمانی كه در انجام تحقیقات خود از روش های نرم افزاری و برنامه نویسی استفاده می نماییم، در واقع الگوریتمی به ما داده شده و ما نرم افزاری را برمبنای آن تولید یا شبیه سازی می نماییم. این در شرایطی است كه امكان دارد قیمت خرید لایسنس این نرم افزار 300 هزار دلارباشد كه قیمت بسیار بالایی است؛ بدین سبب چنین تحقیقاتی هم از نوع بنیادین و هم كاربردی به شمار می آید.
منبع: نئوپدیا
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب