در بخش دوم میزگرد نئوپدیا با محور پژوهش سلامت مطرح شد
نقش مافیا در عدم اثربخشی نتایج تحقیقات
به گزارش نئوپدیا همواره این سوال برای سرمایه گذاران حوزه پژوهش های سلامت مطرح است كه سرمایه گذاری انجام شده و پژوهش های حاصل از آن، چه اثرات و دستاوردهایی داشته؟ چگونه می توان این اثرات را شناسایی و ارزیابی كرد؟ در این راستا اثر پژوهش به هر نوع خروجی پژوهشی كه بازگشت مثبتی برای جامعه علمی، سیستم بهداشتی، بیماران و به صورت كلی جامعه داشته باشد، اشاره دارد، به عبارت دیگر، اثر پژوهش به صورت میزان مشاركت و سهم پژوهش در ارتقای سطح سلامت جامعه، اقتصاد و كیفیت زندگی تعریف می شود، كه در بخش دوم میزگرد ایسنا به آن پرداخته شده است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، در همین راستا خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) همزمان با هفته پژوهش نسبت به برگزاری میزگرد تخصصی "ارزیابی بهره وری پژوهش های سلامت و تأثیر آن بر جامعه" اقدام نموده كه بخش اول آن به "سیاستگذاری و اولویت بندی پژوهش های حوزه سلامت" و بخش دوم به "ارزیابی و سنجش اثر پژوهش های حوزه سلامت" اختصاص دارد.
میزگرد"ارزیابی بهره وری پژوهش های سلامت و تأثیر آن بر جامعه" با همكاری معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با حضور دكتر شاهین آخوندزاده قائم مقام معاون پژوهشی وزیر بهداشت و دانشمند یك درصد برتر؛ دكتر افشین زرقی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و دكتر محسن احمدی عضو هیات علمی گروه مهندسی و فیزیك پزشكی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی انجام شد.
دكتر شاهین آخوندزاده قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در بخش دوم میزگرد كه با محور "سنجش اثر پژوهش های حوزه سلامت" برگزار شده، با تاكید بر اینكه در مقایسه با بودجه و منابع محدود پژوهشی، وزارت خانه های بهداشت و علوم بهینه ترین كار را در كشور انجام داده اند، به موضوعاتی همچون تحریم و آپارتاید علمی در تولیدات علمی كشور، موانع موجود جهت انتشار تولیدات علمی در سطح بین الملل، اهمیت و لزوم ارزیابی اثرات و بازده تولیدات علمی، ارزشیابی و رتبه بندی كیفی مراكز تحقیقاتی و نقش مافیا در بی اثر كردن نتایج تحقیقات در سطح جامعه اشاره نمود.
آنچه به دنبال می آید بخش دوم میزگرد و به شرح زیر است:
دكتر آخوندزاده با اشاره به تولید دانش و تعداد مقالات چاپ شده در مجلات چارك اول بعنوان یكی از فاكتورهای ارزیابی كیفیت پژوهش، اظهار نمود: حدود ۱۷ درصد مقالات علوم پزشكی در چارك اول است كه رقم بالایی نیست، البته برای حضور در مجلات تاپ باید بودجه وهزینه بالایی پول صرف كرد كه در شرایط فعلی كشور امكانپذیر نیست.
تاثیر تحریم و آپارتاید علمی در تولیدات علمی كشور
ایشان سپس اشاره كرد: به غیر از بودجه، تحریم و آپارتاید علمی طی ۳ سال اخیر به شدت حضور ایران در مجلات برتر دنیا را محدود كرده، ولی با همین روند و بودجه ای كه كشورهای اطراف در پژوهش هزینه می كنند، جایگاه خوبی داریم.
وی با اشاره به اثربخشی پژوهش های حوزه سلامت به ذكر چند مثال در این عرصه پرداخت و افزود: پژوهشكده غدد درون ریز دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی سال ها در چارچوب طرح قند و لیپید ایرانیان مطالعه كرده كه یكی از نتایج آن اثبات نیاز خانم های آبستن به ید و اسید فولیك و در نتیجه تولید قرص "یدوفولیك" به دنبال دانش بومی استخراج شده است.
همینطور تجویز "آلوپورینول" به جای "لیتیوم" برای فاز حاد مانیای مقاوم به درمان، در چارچوب یك پایان نامه دانشجویی در ایران انجام شد كه در نهایت بعنوان یك رفرنس ایرانی وارد گایدلاین های بین المللی شد، بدین سبب با همین بودجه های اندك اقدامات اثربخشی انجام شده است.
رد مقالات ایرانی در مدت زمان زیر یك ربع
دكتر آخوندزاده با اشاره به اینكه مقالات انتشار یافته علوم پزشكی در مجلات ۱ درصد هم حدود ۴ درصد بوده است، اظهار داشت: البته انتشار مقاله در این مجلات به حضور در سطح بین المللی بستگی دارد. همینطور به سبب تحریم و آپارتاید علمی خیلی از مجلات تاپ نسبت به كلمه ایران گارد داشته و بدون بررسی مقاله و گاهی زیر یك ربع مقاله را رد می كنند، البته این مسئله به معنای نا ممكن بودن انتشار مقالات نیست ولی شرایط خیلی مشكل و نیازمند پشتكار بیشتر است.
رونمایی از داروی ضدسرطان در دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی
همینطور دكتر زرقی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در بخش دوم میزگرد ایسنا با اشاره به آمار مقالات "كیو وان" دانشگاه، اظهار داشت: آمار مقالات چارك اول دانشگاه در سال ۲۰۱۸ بالای ۳۰ درصد بوده است. البته در زمینه تولید و محصول هم بزودی از دستاوردهای خوبی در حوزه سنگ كلیه و داروهای ضدسرطان رونمایی می نماییم.
تولیدات علمی كشور به نسبت بودجه مطلوب است
وی با اشاره به وضعیت تولیدات علمی كشور به نسبت سرمایه گذاری و بودجه تخصیص داده شده به بخش پژوهش، اظهار داشت: با این بودجه همین میزان تولیدات هم ماحصل تلاش و توان نیروی انسانی متبحر ماست.
وی با اشاره به تأثیر تحریم در خرید تجهیزات پژوهشی، عنوان كرد: گاهی بعد از گذشت چندین ماه پول ما را پس می دهند و از ارائه ابزار و تجهیزات خودداری می كنند، بدین سبب در این شرایط باید نسبت به تولیدات علمی و محصولات پژوهشی عادلانه تر قضاوت نماییم. با این وجود در مقایسه با سایر بخش های كشور و به نسبت بودجه تخصیص داده شده، خروجی حوزه پژوهش دانشگاه های كشور بسیار بهتر از سایر بخش ها بوده است.
عضویت اساتید بالینی در شبكه های پژوهشی بین المللی
دكتر زرقی همینطور با اشاره به اینكه چیزی حدود ۸ درصد مقالات ما در مجلات ۵ درصدی انتشار یافته است، اظهار داشت: البته بعضی از اساتید بالینی ضمن عضویت در شبكه های پژوهشی بزرگ بین المللی، بخشی از جمع آوری دیتا را برعهده گرفته و به عبارتی در تولید دانش بین المللی و تولید مقالات بزرگ سهیم شده اند كه از این طریق دانشگاه در سال ۲۰۱۹_۲۰۱۸ و طی یك سال ۲۳ مقاله لنست به صورت مشترك منتشر نموده است.
هشدار نسبت به ایزوله كردن تعاملات علمی و بین المللی
وی افزود: این شرایط شاید هشداری است كه خویش را ایزوله نكرده و با تعاملات بین المللی در تولید علم و دانش دنیا بیشتر از پیش سهیم باشیم.
دكتر زرقی با اشاره به اعتماد مجامع علمی معتبر دنیا به دانش ایرانیان، به برقراری تعاملات گسترده بین المللی با كشورهایی همچون هلند و فرانسه اشاره نمود و اظهار داشت: البته تمام مشكلات موجود همچون بودجه محدود و تحریم ها نباید بهانه ای برای دلسردی و سرخوردگی دانشجویان باشد، چونكه امروز تمام دنیا به سطح سواد و دانش دانشجوی ایرانی اعتماد داشته و پذیرای آنها برای گذراندن دوره های مطالعاتی هستند.
دچار تحریم داخلی نشویم
در ادامه دكتر آخوندزاده با اشاره به آمار استنادات و ثبت اختراعات در حوزه علوم پزشكی، با اشاره به اینكه هم اكنون در شاخص تولید علم در جایگاه اول منطقه هستیم، با اشاره به توان و پتانسیل نیروی انسانی و با اشاره به اینكه در شرایط تحریم تعاملات فردی با محدودیت های كمتری روبروست، افزود: متاسفانه گاهی علاوه بر اعمال محدودیت های خارجی، خود ما هم گرفتار تحریم داخلی می شویم، در حالی كه هر اندازه در جهت همكاریهای بین المللی فردی تلاش نماییم، دستاوردهای بیشتری خواهیم داشت.
در دام كمیت و ثبت اختراع گرفتار نشویم
وی با اشاره به وضعیت كشور در حوزه پتنت علمی، اظهار داشت: مسئله اینجاست كه باید نسبت به اثربخشی پتنت و پژوهش اطمینان داشته و مانند گذشته در دام كمیت ها و افزایش تعداد مقاله یا ثبت اختراع و غیره گرفتار نشویم. پتنت زمانی خوب است كه برای ما آورده داشته باشد. بعنوان نمونه طی یك دوره هزینه زیادی را صرف ثبت پتنت كردیم و امروز تعداد زیادی پتنت جرو موفقیت های ماست ولی هیچكدام به پول و یا آورده تبدیل نشده است.
ضرورت ارزیابی تأثیر اقتصادی و بازده تولیدات علمی
دكتر احمدی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی هم در این بخش میزگرد با اشاره به اینكه ارزیابی تأثیر اقتصادی پژوهش یك بحث بسیار جدی است، اظهار نمود: كشورهای پیشرفته برای ارزیابی بازگشت سرمایه در كارهای اقتصادی و غیراقتصادی خود هزینه های زیادی می كنند، بعنوان نمونه شركت KPMG بعنوان یك ارگان مستقل اثرات اقتصادی و غیراقتصادی فعالیت ها را بررسی و ارزیابی می نماید و خیلی از دولت ها برای ارزیابی كارهای خود توسط این شركت مبالغ هنگفتی پرداخت می كنند. بعنوان نمونه دولت استرالیا در سال ۲۰۱۹ بیشتر از ۵۰ میلیون دلارهزینه كرد تا دقیقا بررسی كند كه به ازای هر دلار هزینه شده در تحقیقات سلامت، چه بازگشت و عایدی داشته است.
فرازهای الهام بخش مشكلی را حل نمی كند
وی با بیان این مطلب كه شعار و فرازهای الهام بخش در ارتباط با اقدامات صورت گرفته و تكرار موانع موجود در حوزه پژوهش مشكلی را حل نمی كند، اشاره كرد: یك كشور ۸۵ میلیونی برای ارزیابی فعالیت ها و برنامه ریزی به یك مكانیزم علمی و متناسب با فرمول های رایج دنیا نیاز دارد. زمانیكه مقرر است در بخشی هزینه شود باید میزان بازگشت سرمایه هم در نظر گرفته شود. بعنوان نمونه بهتر نیست همین بودجه های اندك را در بخش هواپیماسازی هزینه نماییم كه ۵۰ درصد بازگشت دارد و یا و به جای تولید دارو، همه نیازهای دارویی كشور را از آلمان تامین نماییم و یا زنبور تولید نماییم كه ۴۰ درصد بازده دارد؛ اینجا بحث اقتصاد مطرح می شود.
آمار تولیدات علمی غیر از آگاهی اذهان عمومی ارزش دیگری ندارد
بنابراین برپایه مكانیزم های دقیق علمی شناخته شده ی امروز دنیا، انتظارمن این است كه بدانم وزارت بهداشت و درمان با چه مكانیزمی كارهای علمی و پژوهشی خویش را ارزیابی می نماید، چون كه اعلام آمار و ارقام مختلف در رابطه با مقالات، نخستین انعكاس یك كار تحقیقاتی است و به غیر از اطلاع رسانی برای اذهان عمومی، ارزش دیگری ندارد.
ماحصل كار تحقیقاتی دانش فنی است
وی با تاكید بر اینكه ماحصل كار تحقیقاتی دانش فنی است، اظهار نمود: دانش فنی تولید رفاه و ثروت می كند. بدین سبب باید بررسی شود كه GDP مردم در حوزه پژوهش كجا هزینه شده و با تحقیقات انجام شده طول عمر مردم چقدر افزایش پیدا كرده و یا كدام بیماری از جامعه حذف شده، فروش تحقیقات در چارچوب پتنت، سیستم و غیره چه میزان بوده و مستندات آن كجاست. بنابراین كشور نیازمند بكارگیری یك مكانیزم علمی اقتصادی عمیق و دقیق جهت بررسی صرفه اقتصادی و اجتماعی پژوهش هاست.
فرمول و مكانیزم وزارت بهداشت برای تخصیص بودجه پژوهش چیست؟
دكتر احمدی با تاكید بر اینكه وزارت بهداشت باید در سطح و شرایطی قرار بگیرد تا بتواند به من شهروند بگوید كه برپایه فلان فرمول در پژوهش هزینه شده و این میزان هم بازدهی داشته است، اظهار نمود: در كشوری مانند انگلستان امروز مشخص است كه به ازای یك پوند هزینه شده در تحقیقات پزشكی، دقیقا یك پوند و ۹ سنت برگشته است. بدین سبب از این طریق می توان یك نقشه راه دقیق طراحی نموده و دقیقا مشخص كرد كه تحقیق و پژوهش در چه حوزه هایی به صرفه تر است.
انتقاد از روال رشوه گیری در سیستم ثبت اختراع و تولید محصول
این فناور برتر دانشگاه كه چندین پتنت و ثبت اختراع در كارنامه خود دارد، با اشاره به بروكراسی سخت و پیچیده ثبت اختراع و تولید محصول در داخل كشور، اظهار نمود: همین سیستم ناكارآمد سبب شده كه بزودی چندین ساختار هوشمند طراحی شده را برای تولید انبوه به كشور دیگری ببرم، البته مطمئنا حاصل و نتیجه آنرا به داخل كشور برمی گردانم، ولی متاسفانه به هرجا كه رجوع می كنی خواستار رشوه هستند و دیگر از این وضعیت خسته و كلافه شده ام.
سرمایه گذاری در پژوهش باید آورده داشته باشد
در ادامه دكتر آخوندزاده با تایید اهمیت ارزیابی اثرات اقتصادی و بازخورد پژوهشی در داخل كشور، اظهار نمود: سرمایه گذاری در پژوهش بویژه از بخش خصوص باید آورده و بازگشت داشته باشد، به عبارتی باید بررسی شود كه بودجه تخصیص داده شده چه مشكلی را برطرف كرده، چه فرمولاسیونی را تغییرداده و یا در چه حوزه ای بهینه سازی كرده است.
مسیر اجرای پژوهش در دانشگاه ها اشتباه است
وی با اشاره به اینكه بخش عمده بودجه پژوهشی دانشگاه ها صرف آموزشِ پژوهش می شود، اظهار داشت: بخش زیادی از این بودجه صرف پایان نامه های دانشجویی می شود كه مسیر اشتباهی است، در تمام دنیا استاد ابتدا از بیرون دانشگاه گرنت گرفته و سپس نسبت به جذب دانشجوی دكترا و انجام تحقیق اقدام می كند ولی در كشور ما بودجه از جانب دولت تامین شده و هدف هم تنها تربیت دانشجوست.
ضرورت تحول سیستم ارزشیابی پژوهش در دانشگاه ها
وی با تاكید بر لزوم تغییر و تحول سیستم ارزشیابی پژوهشی در دانشگاه ها، افزود: ارزشیابی ها ابتدا كمی بود و بعد از مدتی پارامترهای كیفی افزوده شد و هم اكنون دو ارزشیابی دیگر یعنی ارزشیابی فناوری و ارزشیابی كیفی مراكز تحقیقاتی هم اضافه شده است.
مراكز تحقیقاتی دانشگاه ها ارزشیابی و رتبه بندی می شوند
آخوندزاده در ارتباط با مدلهای جدید ارزشیابی، اظهار داشت: در ارزشیابی سالانه فناوری دانشگاه ها دیگر مقاله و آمارهای كمی اهمیت ندارد و در ارزشیابی كیفی مراكز تحقیقاتی هم گروهی در مركز مربوطه مستقر شده و نسبت به بررسی و ارزیابی دقیق میزان كارآیی مقالات عرضه شده، بازخورد آن در جامعه، میزان ارتباط با صنعت و برقراری تعاملات بین المللی مراكز تحقیقاتی و در نهایت رتبه بندی آنها اقدام می كنند.
۶۰۰ مركز تحقیقاتی وزارت بهداشت غیرفعال است
وی با اشاره به اینكه از ۷۰۰ مركز تحقیقاتی وزارت بهداشت، حدود ۶۰۰ مركز غیرفعال است، اظهار داشت: این مشكل را دانشگاه ها به وجود نیاورده اند بلكه نقشه جامع علمی كشور دانشگاه ها را به داشتن تعدادی مشخص مركز تحقیقاتی و مجله علمی پژوهشی موظف و متعهد كرده بود، البته سیاست دوره فعلی توقف توسعه كمی مراكز تحقیقاتی و مجلات علمی و پژوهشی است.
تخصیص بودجه مراكز تحقیقاتی بر مبنای نتایج ارزشیابی
وی با اشاره به اینكه تابحال ارزشیابی كیفی حدود ۱۰۵ مركز تحقیقاتی به پایان رسیده است، اظهار داشت: این ارزشیابی توسط خود وزارت بهداشت انجام می شود و نتایج آن علاوه بر شناسایی نقاط ضعف و قوت مراكز، در تخصیص بودجه و ارائه امتیازات هم موثر است. بعنوان نمونه در این ارزشیابی یك مركز تحقیقاتی داشتیم كه باآنكه مقالاتی زیادی منتشر نموده بود ولی در زمینه تربیت نیروی انسانی توانمند اقدام نكرده و تمام فعالیت ها توسط یك نفر انجام می شد.
نقش ارزشیابی ها در تغییر روسا و معاونان پژوهشی دانشگاه ها
وی با اشاره به اینكه در ارزشیابی كیفی بخش زیادی از نقصها ارزشیابی كمی برطرف شده است، عنوان كرد: در ارزشیابی كمی دانشگاه های اول و دوم به ترتیب تهران و شهیدبهشتی هستند و در دانشگاه های رتبه پایین تر رقابت شدیدتری حاكم است، تا جاییكه گاهی جابجایی رتبه دانشگاه ها به تغییر رئیس یا معاون پژوهشی دانشگاه منجر شده و در تصمیم گیری سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص بودجه هم موثر است.
تنها ۸۰ مركز تحقیقاتی بودجه مستقل دارند
قائم مقام معاون پژوهشی وزارت بهداشت با اشاره به اینكه تعداد زیادی از مراكز تحقیقاتی ردیف بودجه مستقل ندارد، اظهار داشت: از ۷۰۰ مركز تحقیقاتی نزدیك به ۸۰ مركز بودجه مستقل دارند و سازمان برنامه و بودجه هم با عنایت به نتایج ارزشیابی وزارت بهداشت میزان بودجه را تغییر می دهد. همینطور ارزشیابی های كمی و كیفی اهرمی در دست دانشگاه ها برای تخصیص بودجه مراكز تحقیقاتی و یا تنبیه و تشویق آنهاست.
مركز تحقیقاتی خودكفا به لحاظ بودجه ای نداریم
دكتر آخوندزاده با اشاره به اینكه مركز تحقیقاتی خودكفا به لحاظ بودجه ای نداریم، اظهار داشت: البته برخی از مراكز تحقیقاتی بخش زیادی از بودجه را از بیرون دانشگاه تامین می كنند.
در اقتصاد دولتی نمی توان از دانشگاه انتظار تامین بودجه داشت
وی با اشاره به اینكه دانشگاه ها علاوه بر مركز تحقیقات به فضای كسب وكار هم احتیاج دارند، اظهار داشت: نمی توان در شرایطی كه اقتصاد بیرون دانشگاه عموما دولتی و خصولتی است، از دانشگاه و مراكز تحقیقاتی بخواهیم كه از بیرون تامین بودجه كنند، البته مطمئنا با تقویت شركت های خصوصی دانش بنیان، وضعیت بهتر می شود.
دكتر آخوند زاده در پاسخ به این پرسش كه چرا هیچ یك از اعضای هیات علمی وزارت بهداشت امسال جزو پراستنادها نبودند، اظهار نمود: این آمار در ارتباط با كل علم بوده، با این وجود تربیت نیروی انسانی در سطح ملی و بین المللی و دستیابی به مرجعیت علمی از مهمترین فاكتورهای ارزیابی كیفی بوده و اعتبار بین المللی بالایی برای افراد و دانشگاه ها به وجود می آورد.
جذب فارغ التحصیلان در صنعت با توقف توسعه كمی دانشگاه ها
وی با اشاره به وضعیت پژوهشی كشور در شاخص ظرفیت سازی در شاخص ایجاد كسب و كار و جابجایی دانش آموختگان بین صنعت و دانشگاه، اشاره كرد: طی چندسال اخیر و با توقف توسعه كمی دانشگاه ها وضعیت بهتر شده، چونكه تا قبل از این اغلب فارغ التحصیلان به فكر جذب در هیات علمی دانشگاه ها بودند ولی با توقف توسعه كمی تنها چند راه پیش روی افراد است كه جذب در شركت های دانش بنیان و صنعت بعضی از آنهاست.
وی در این رابطه به شركت سیناژن اشاره نمود و اظهار داشت: امروز سیناژن در جذب نیروی دانشگاهی از بسیاری دانشگاهها موفق تر عمل كرده كه این مسئله نشان دهنده این است كه پر شدن ظرفیت جذب در دانشگاه ها به خصوص دانشگاه های بزرگ سبب شده بخش زیادی از فارغ التحصیلان وارد صنعت شوند.
صحبت از بی سوادی فارغ التحصیلان، خودزنی است
دكتر آخوندزاده با انتقاد از جو به وجود آمده در خصوص عدم كسب مهارت و سواد پایین فارغ التحصیلان دانشگاهی، اظهار داشت: این یك نوع خودزنی است و اینگونه نیست، پزشكان عمومی و داروسازان ما به راحتی در كشورهایی همچون كانادا بدون گذراندن هیچ دوره ی دیگری جذب می شوند كه نشاندهنده كسب مهارت و دانش لازم در دانشگاه هاست.
شرایط جذب فارغ التحصیلان در مراكز خصوصی تسهیل شود
در این بخش میزگرد دكتر زرقی هم با اشاره به اینكه ظرفیت سازی را دانشگاه ها باید انجام دهند، اظهار داشت: به تازگی مجوز جذب ۲۰ درصد فارغ التحصیلان phd در شركت های دانش بنیان صادر شده ولی چرا نباید این جذب ۱۰۰ درصدی باشد؟
وی افزود: متاسفانه گاهی گفته می شود چون برای phd هزینه شده پس باید برای ما كار كند، ولی امروز دانشگاه ها به مرز اشباع رسیده، بدین سبب باید درها را باز كرده و به فارغ التحصیل اجازه جذب در بخش های خصوصی را بدهیم.
وی با اشاره به مشكل فارغ التحصیلان تحصیلات تكمیلی برای آزادسازی مدارك، عنوان كرد: الان فارغ التحصیلان توان و مهارت لازم برای جذب در شركت های دارویی معتبر را دارند ولی وزارت بهداشت برای جذب آنها شرط گذاشته كه باید كل هزینه تحصیل را پرداخت كنند كه نه خود فارغ التحصیل و نه شركت های خصوصی كوچك بنیه ی پرداخت كل هزینه را ندارند و همین مسئله به مانعی برای جذب و اشتغال فارغ التحصیلان تبدیل گشته است.
اصلاح بخشنامه آزادسازی مدارك دانش آموختگان
در این بخش دكتر آخوندزاده در ارتباط با مشكل جذب فارغ التحصیلان، از اصلاح بخشنامه آگاهی داد و اظهار داشت: در جلسه ی اخیر با وزیر و مراكز علوم دارویی، مقرر شد تا اگر ظرف ۶ ماه دانشگاهی نتوانست فارغ التحصیلی را جذب نماید، مدارك افراد برای جذب در سایر بخش ها آزاد شود.
اقتصاد دولتی مانع اثربخشی اقتصادی پژوهش
دكتر زرقی در ادامه با اشاره به موانع موجود بر سر اثربخشی اقتصادی پژوهش و برقراری ارتباط بهینه دانشگاه و صنعت، اشاره كرد: تا زمانیكه اقتصاد ما خصوصی نباشد مشكلات باقیست و واقعیت قضیه بایدها و نبایدهاست.
چرا بر تولید پراید اصرار می كنیم؟
وی در این رابطه با ذكر مثالی از صنعت خودروسازی كشور، اظهار داشت: سوال من این است كه آیا باید با این قیمت و حجم مصرف بنزین همچنان بر تولید پراید اصرار نماییم یا بهتر است یك ماشین هیبریدی با تعرفه ی پایین به دست مردم برسانیم؟
در پژوهش باید مراقب كیان و سلامت جامعه باشیم
دكتر زرقی با تاكید بر اینكه اقتصاد ما یك اقتصاد وابسته به دولت بوده و فرمول های آن ور آب لزوما در كشور ما جواب نمی دهد، اشاره كرد: در این نشست بر جایگزین كردن هواپیماسازی و یا تولید زنبور عسل به جای دارو صحبت شد، ولی كشور ما در شرایط حساسیست كه باید استراتژی داشته باشد، در این شرایط اگر دارو نباشد مشكلات عدیده ای ایجاد می شود. بعنوان مثال به تازگی شنیدیم كه داروی "تامیفلو" ایرانی (داروی آنفولانزا) تولید شد كه در شرایط بحرانی امروز بسیار حیاتی بود. بدین سبب ما در ایران ملاحظات زیادی داریم كه باید رعایت شود.
دكتر زرقی ضمن تایید صحبت های دكتر احمدی در زمینه لزوم های اقتصاد جهانی، عنوان كرد: با این وجود ما در موقعیتی تحقیق می نماییم كه شرایط با همه جای دنیا متفاوت می باشد، بدین سبب باید نگاه استراتژیك داشته و در پژوهش مراقب كیان و سلامت جامعه هم باشیم.
تعیین سیاست و چشم انداز بهداشت و درمان یك اجبار است
در ادامه میزگرد، دكتر احمدی با اشاره به اینكه سیاستگذاری پژوهشی ما بحث روز گذشته و امروز و فردا نبوده بلكه بحث قرن آینده است، اشاره كرد: تعیین سیاست و چشم انداز ارتباطی به مشكلات و تحریم ها ندارد، یك اجبار و لزوم است. بعنوان نمونه زمانی كه از اتومبیل صحبت می نماییم، باید از یك كیفیت مشخص و استاندارد برخوردار باشد، این كیفیت نمی تواند تحت شرایط مختلف تغییر كند، نمی گردد بگوییم اگر تصادف كرد دو نفر بیشتر كشته نشوند، نخیر در هیچ ماشینی نباید با تصادف كسی كشته شود.
چرا كانادا وارد صنعت خودروسازی نمی شود؟
وی با اشاره به اینكه بحث تولید زنبور یك مثال بود، افزود: نمونه روشن دیگر كشور كاناداست، فكر می كنید چرا در كشور كانادا بعنوان نخستین كشوری كه هواپیمای سوپرسونیك را پیش از كنكورد تولید كرد، اتومبیل تولید نمی شود؟ دلیل این مسئله نبود دانش فنی تولید اتومبیل نیست، بلكه بر مبنای مولفه های علمی مشخص، منطقی و اقتصادی عمل می كنند و می دانند كه در بازار امروز تولید اتومبیل بازده اقتصادی ندارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به برگزاری آخرین گردهمایی ۳۲ كشور اروپایی در ارتباط با ارزیابی تأثیر اقتصادی و اجتماعی تحقیقات و پژوهش های علوم پزشكی، اشاره كرد: این ۳۲ كشور با یك هدف كه چرا باید پژوهش نماییم و این پژوهش چه بازده و بازگشتی دارد، گرد هم جمع شدند كه این مسئله اهمیت بسیار بالای مبحث اثربخشی پژوهش را نشان میدهد. بدین سبب امیدوارم وزارت بهداشت كشور ما هم نهایتا با در نظر گرفتن مولفه های علمی، اقتصادی، منطقی و صرفه اجتماعی اقتصادی، در زمینه ارزیابی نتایج و بازده پژوهش های علوم پزشكی اقدام نماید.
تخصیص بودجه پژوهشكده های بزرگ بر اساس چه شاخص هایی است؟
دكتر احمدی در خاتمه با اشاره به عملكرد مثبت دكتر زرقی در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، اظهار نمود: ایشان در طول دوره فعالیت خود در دانشگاه، تغییرات و تحولات عمده ای به وجود آورده و به این مولفه ها دقت كرده اند، ولی در سطح وزارتخانه علاقمندم بپرسم، ایكس میلیارد تومان بودجه اختصاص داده شده به فلان پژوهشكده بزرگ علمی، دقیقا بر اساس چه شاخص هایی و با چه میزان بازدهی و خروجی بوده است؟
تخصیص بودجه بر اساس اثربخشی پژوهش
دكتر آخوندزاده در پاسخ به این پرسش، با اشاره به اینكه بودجه پژوهشكده ها بر اساس ارزشیابی سالانه كمی، كیفی و فناوری تخصیص پیدا می كند، عنوان كرد: اثربخشی كارهای پژوهشی در سطح سلامت جامعه هم در ارزشیابی و تخصیص بودجه لحاظ شده و این ارزشیابی در امتداد ارزشیابی های بین المللی انجام می شود.
به نسبت بودجه؛ بهینه ترین اقدامات پژوهشی انجام شده است
دكتر آخوندزاده همینطور در ارتباط با چشم انداز و اولویت های اصلی وزارت بهداشت در حوزه پژوهش های علوم پزشكی، اظهار داشت: بنده چشم انداز وزرت بهداشت در ۴۰ سال پس از انقلاب را مطرح كردم، از نقطه صفر در پژوهش آغاز كردیم و در این راه ابتدا از توسعه كمی و سپس تبدیل معیارهای كمی به كیفی اقدام شد و در این راستا اعتقاد داریم كه در وزارتخانه های بهداشت و علوم با این میزان بودجه و مبلغ هزینه شده، بهینه ترین كار در جمهوری اسلامی انجام شده است.
بودجه پژوهشی دانشگاه ها "یك پنجم" بودجه تولید صندوق عقب ۲۰۶
وی در این رابطه با اشاره به صنعت خودروسازی، عنوان كرد: بعنوان نمونه برای صندوق عقب ۲۰۶ حدود ۲۵۰ میلیون دلار هزینه شده، در حالی كه اگر این میزان سرمایه وارد دانشگاه می شد در مقایسه با بودجه فعلی ۵۰ میلیون دلاری دانشگاهای علوم پزشكی، دانشگاه های ما در تراز آكسفورد كار می كردند، بدین سبب با این هزینه اندك، نیروی انسانی ما بهینه ترین كار را انجام داده و آمار و ارقام هم تایید آن است، باآنكه ایده آل نیست ولی با چیزی كه كاشته شده، برداشت خوبی داشتیم.
موانع اصلی بكارگیری نتایج تحقیقات در تصمیم گیری های خرد و كلان كشور
قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در بخش پایانی میزگرد، در ارتباط با میزان تأثیر نتایج پژوهش در تصمیم گیری های خرد و كلان كشور، اظهار نمود: سیاست گذاری های بهداشتی و درمانی ما كم كم در حال تاثیرپذیری از نتایج تحقیقات و پژوهش های دانشگاهی است.
وی افزود: تشكیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی اگر هزار عیب داشت اما بزرگترین مزیت آن نظارت و حضور در فیلد كار است. به عبارت دیگر می توان با تحقیق و پژوهش در دانشگاه، مشكلات فیلد را برطرف كرد. به شكلی كه خیلی از سیاست گذاری های دوره های مختلف در وزارت بهداشت، بر مبنای دانش تولید شده در داخل دانشگاه ها بوده است.
وی با ذكر مثالی در این رابطه اظهار نمود: بعنوان نمونه مجلس و برخی دیگر از ارگان ها به دنبال مجاز كردن قلیان هستند، با این وجود وزارت بهداشت بارها بر مضرات قلیان برپایه تحقیقات دانشگاهی تاكید كرده و بدون توجه به مطالب مطرح شده در مورد ارزش اقتصادی قلیان برای قهوه خانه ها، در مقابل فشارها برای مجاز كردن قلیان مقاومت كرده است، چونكه معتقدیم بار مالی و انسانی ناشی از درمان مشكلات و بیماری های ریوی بسیار بیشتر از صرفه های اقتصادی زودگذر است.
نقش مافیا در عدم اثربخشی تحقیقات در جامعه
دكتر آخوندزاده در خاتمه با انتقاد از عدم توجه كافی مجلس به نتایج كارهای پژوهشی دانشگاه ها در سیاست گذاری های كلان، اظهار نمود: متاسفانه گاهی به صورت منطقه ای نگاه می نماییم نه ملی، درصورتیكه در تصمیم گیری های كلان باید نفع ملی را در نظر داشته باشیم. البته بطور قطع مافیا هم در این تصمیم گیری ها تاثیرگذارند.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، از آنجاكه پژوهش، محور پیشرفت و توسعه علمی محسوب شده و در دستیابی به اهداف تعیین شده نقش اساسی دارد، بنابراین آگاهی مسؤلان و سرمایه گذاران از فاكتورهای موثر در اثربخشی تحقیقات، به استفاده از آنها جهت ارزیابی پژوهش ها در آینده كمك كرده و منجربه بهبود مدیریت، نظارت برعملكرد و اولویت بندی سرمایه گذاری در پژوهش ها می شود.
خبرنگاران: هادی محمدی و گلاره كاویان
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب