مروری بر یافته های یك پژوهش؛
چه عواملی سبب می شود ایرانیان در مقابل كرونا از خود مراقبت نكنند؟
به گزارش نئوپدیا نتایج یك بررسی مقطعی در مورد میزان خودمراقبتی مردم ایران در زمان همه گیری كووید-۱۹ و موانع خودمراقبتی آنها نشان داد كه مردم میزان مراقبت از خودشان را در حد نسبتا خوب می دانند و به نظر آنها، عوامل سیاستی مدیریتی و سپس عوامل روان شناختی مهم ترین موانع خودمراقبتی آنها است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، ویروس کووید- ۱۹ طی زمانی کوتاه در کشورهای مختلف گسترش یافته و سبب همه گیری جهانی شده است و علاوه بر مرگ و ناتوانی، فشارهای روانی اجتماعی و اقتصادی بوجود آورده است. این ویروس به علت خصوصیت های خاص مثل قدرت انتقال سریع، دوره نهفتگی کوتاه و... احتیاج به مشارکت مردم در خودمراقبتی، خودداری از حضور در تجمعات عمومی و هم کاری های بین بخشی در حوزه سلامت دارد.
خودمراقبتی راهی در دسترس و کم هزینه برای پیشگیری و کنترل بیماری ها است و شامل مشارکت فعالانه بیمار در روند مراقبت از خود مانند مشاهده علایم، پیگیری پیشرفت درمان، بررسی عوارض جانبی و در مجموع پیگیری رفتارهای در رابطه با سلامت چه در افراد بیمار یا سالم می باشد.
«محمود کیوان آرا» و «راحله سموعی»؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و همکارانشان معتقدند که ملاحظات و دستورالعمل های منتشرشده در مورد جلوگیری از کووید-۱۹ در حد مورد انتظار اجرا نمی شود؛ بنابراین با انجام مطالعه ای به بررسی موانع مشارکت مردم ایران در خودمراقبتی برای جلوگیری از شیوع کووید-۱۹ پرداختند.
این پژوهش به صورت مقطعی (فروردین ماه ۱۳۹۹) و در دو مرحله کیفی و کمی انجام شد. در مرحله کیفی از ۱۱ نفر از اساتید و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان جهت شرکت در جلسه بحث گروهی دعوت شد و در یک جلسه دو ساعته نظرات آنها در مورد موانع مشارکت مردم مورد بررسی قرار گرفت. همینطور نظرات مردم هم در مورد وضعیت شیوع کرونا و عدم حضور در اجتماعات، در مصاحبه های تلفنی هدفمند دریافت شد. محتوای بحث گروهی و مصاحبه ها به روش تحلیل محتوا کدگذاری و طبقه بندی شدند.
بر مبنای داده های به دست آمده در بخش پژوهش کیفی، پرسش نامه ای در مورد میزان خودمراقبتی افراد طراحی شد و ۱۰۵۶ نفر از سراسر ایران آنرا تکمیل کردند و با استفاده از آن، میزان خودمراقبتی مردم و موانع آن مورد بررسی قرار گرفت.
موانع خودمراقبتی در مقابل کرونا
در بحث گروهی کارشناسان و مصاحبه های مردمی (بخش کیفی)، موانع خود مراقبتی مطرح شده در ۶ طبقه اصلی اجتماعی- اقتصادی، روان شناختی، مذهبی، سیاسی و در رابطه با حاکمیت، در رابطه با نظام سلامت و موانع اطلاعاتی دسته بندی شدند.
همینطور طبق یافته های این مطالعه از بین موانع مطرح شده در بخش کمی، از نظر مردم مهم ترین مانع خودمراقبتی به «عوامل سیاستی مدیریتی» مربوط است. بر طبق این یافته ها، تاخیر در مبادرت به موقع و تصمیم گیری متناقض مسؤلان، عدم اقدام طبق دستورالعمل های استاندارد، ناچیز انگاری اولیه بیماری و... همچون مهم ترین موانع خودمراقبتی مردم است.
دیگر موانع مطرح شده در این پژوهش به ترتیب عبارتند از:
- موانع روان شناختی خودمراقبتی از جمله: عدم آموزش مدیریت استرس و هیجانات منفی، عدم باور به صدمه پذیر بودن، خودخواهی، بی احتیاطی و ناتوانی در همدلی با دیگران و....؛
- موانع اجتماعی- اقتصادی شامل تضاد خودمراقبتی با تأمین مالی، نداشتن توانایی برای هزینه کرد سلامتی، مسئولیت اجتماعی را وظیفه دیگران دانستن، وفاداری به باورهای غلط، عدم توانایی مردم در سرگرم کردن خود، ضرورت فرهنگ سازی خرید اینترنتی و...؛
- موانع در رابطه با نظام سلامت مثل؛ فقدان تجربه و نداشتن پیشینه علمی درباره بیماری، نداشتن امکانات و زیرساخت مجهز برای مقابله با بیماری، بزرگ نمایی و ناچیزنمایی بیماری توسط کادر درمان، درگیر شدن برخی پزشکان و داروخانه ها در احتکار امکانات بهداشتی، مبتلا شدن کادر درمان با وجود آگاهی و اطلاعات و... ؛
- موانع اطلاعاتی مثل شایعه پراکنی، ماهیت دشوار و پیچیده سفارش های عرضه شده، محدود کردن کانال های ارتباطی و ضرورت معرفی و فعالیت منابع اطلاعاتی درست؛
- موانع مذهبی مثل انتشار اطلاعات نادرست مذهبی و تحریک مردم به تجمع در مراکز مذهبی، استفاده ابزاری از دین، عدم نظارت بر محتوای مذهبی عرضه شده و فاصله زیاد بین روحانیون و جامعه پزشکی و مغایرت برخی سفارش های علمی درباره این بیماری با رهنمودهای دینی است.
به قول پژوهشگران مطالعه؛ با بررسی یافته ها به نظر می آید با وجود عرضه برخی تعابیر نادرست از تعالیم دینی که گاهی مغایر با دستورات بهداشتی پاندمی کووید-۱۹ بود، به علت آموزه های دینی قبلی مردم چالش زیادی در این عرصه گزارش نکردند.
میزان خودمراقبتی مردم ایران در همه گیری کووید-۱۹
طبق یافته های این مطالعه در فروردین ماه ۱۳۹۹، از ۱۰۵۶ نفر پاسخ گوی نظرسنجی، ۸ نفر مبتلا به کرونا، ۳۱ نفر مشکوک و بقیه غیر مبتلا بودند و طبق نظر شرکت کنندگان و خودارزیابی آنها در مورد انجام خودمراقبتی، میانگین این نمره (از بین عدد یک تا ۱۰)، ۸.۵ است. طبق این خودارزیابی، میانگین نمره خودمراقبتی در زنان بیشتر از مردان بود و این نمره در افراد مجرد و متاهل تفاوتی نداشت. همینطور مشخص شد با افزایش سطح تحصیلات میانگین نمره خودمراقبتی افزایش می یابد و این میزان در گروه های شغلی مختلف تفاوتی نداشت.
به قول پژوهشگران این مطالعه؛ به نظر می آید زنان بیشتر مسئولیت مراقبت از خانواده را پذیرا بوده و هشدارهای مراقبتی را بیشتر دنبال می کنند. میزان تحصیلات هم اصولا از دو جنبه دسترسی بیش تر افراد تحصیل کرده به یافته های مبتنی بر شواهد و احتمال برخورداری بیشتر از تعاملات اجتماعی معتبر، رفتارهای مراقبتی را می تواند افزایش دهد.
از نظر محققان؛ با عنایت به این که این نظرسنجی در محیط شبکه های اجتماعی انجام شده است، احتمال شرکت در نظرسنجی برای افرادی که امکانات و دسترسی بهتری به این شبکه ها را داشته اند، بیشتر بود و باید در تعمیم نتایج احتیاط کرد.
با عنایت به نتایج به دست آمده، پژوهشگران می گویند: «مدیران حوزه سلامت و سیاست گذاران می توانند با برنامه ریزی در مورد موانع شناسایی شده در این مطالعه، مردم را برای خودمراقبتی بیش تر و موثرتر هدایت و همراهی کنند».
نتایج این مطالعه مهرماه سالجاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شناسایی موانع خودمراقبتی برای جلوگیری از شیوع کووید-۱۹ از دیدگاه متخصصین سلامت و مردم: یک مطالعه ترکیبی» در ماه نامه دانشگاه علوم پزشکی مازندران انتشار یافته است.
منبع: neopedia.ir
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب