بررسی صدمه های آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی در یک کتاب
به گزارش نئوپدیا، کتاب «آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی؛ صدمه ها، تحلیل ها، راهکارها» توسط مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتشر گردید.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، هشتمین مجموعه از سری کتاب های سیاست پژوهی با عنوان «آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی؛ لطمه ها، تحلیل ها، راهکارها» به قلم رضا ماحوزی، فاطمه نصرالهی نیا و احد رضایان قیه باشی از طرف انتشارات مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بتازگی انتشار یافته است.
آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی اصلی ترین ابزار سیاستگذاران آموزش عالی برای جهت دهی به سیاست های علم و فناوری و افزایش تولیدات پژوهشی در سالهای اخیر بوده است. این ابزار در سالهای اخیر از جانب ارکان گوناگون آموزش عالی همچون کنشگران دانشگاهی شامل استادان و دانشجویان و مدیران، نشریات دانشگاهی شامل مجلات علمی، انتشارات دانشگاهی و غیردانشگاهی، ارتباط دانشگاه و جامعه، روابط بین المللی آکادمیک، حواشی بیرون دانشگاهی گسترده و سیاست های کلان حوزه دانش محل نقدهای جدی بوده است. این کتاب سیاستی این مشکلات را شناسایی کرده و از زبان کارشناسان، راهکار هایی را ارائه کرده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «از نخستین نظام نامه ارتقاء استادان دانشگاه در سال ۱۳۴۷ تا کنون بیش از نیم قرن می گذرد، اما در همین نیم قرن، حدود ۱۰ بار به دلیلهای گوناگون بخشنامه های مختلفی در این عرصه نگاشته شده و بخشنامه های پیشین یا کنار نهاده شده و یا مورد جرح و تعدیل جدی قرار گرفته است؛ رویه ای که هر چند مانع ایجاد سنتی مستمر شده است، اما لااقل می تواند به ما بگوید سیاستگذاران هر دوره به چه می اندیشیده اند و بخشنامه ارتقاء چگونه ابزار نیل به خواسته های آنها بوده است. برکنار از این ذائقه شناسی که در جای خود بسیار محل تأمل است از زاویه دیدی درونی، یعنی از نظر کنشگران درونی خود دانشگاه می توان این پرسش را طرح کرد که آیا بخشنامه ارتقاء اعضای هیئت علمی، پشتیبان دانشگاه و مراکز آموزش عالی بوده است یا بیش از آنکه خودرا متعهد به دانشگاه بداند، ابزاری برای اهداف بیرون از دانشگاه بوده است؟»
«به عبارت دیگر، آیا لحظه تدوین بخشنامه های گوناگون ارتقاء اعضای هیئت علمی، برکنار از اهداف بیرونی سیاستگذاران حوزه علم و فناوری و بخشنامه ارتقاء اعضای هیئت علمی: لطمه ها، تحلیل ها، راه حل ها دغدغه سرمایه گذاری قابل لمس در این قلمرو، موضع و نگاه و بینش کنشگران درونی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در جریان فعالیت طبیعی در میدان دانشگاه شامل آموزش و پژوهش و شاگردپروری و فعالیت آکادمیک و غیره هم مورد توجه قرار داشت یا خیر؟ و از همه مهمتر این که آیا این بخشنامه ها با همه وقت هایی که در تدوین بند بند ماده های سه گانه و چهارگانه اش اعمال شده است، در نهایت به تقویت علم و فناوری و آموزش و پژوهش در دانشگاه ها کمک کرده است یا خیر؟
می توان این پرسش ها را از زبان افرادی که این بخشنامه را تجربه می کنند به آنها که آنرا فقط وضع می کنند - مورد تأمل قرار داد و دو سنخ از پاسخ را دریافت کرد؛ نخست از زبان کنشگران دانشگاهی خصوصا اعضای هیئت علمی پیمانی و دوم پژوهشگران دانشگاه پژوهی که برمبنای مفاهیم و ادبیات تخصصی این حوزه، جریان طبیعی و نه مصنوعی - کار علمی در فضای آکادمی را مطالعه می کنند. این مطالعه (کتاب) و تحلیل مفهومی آن به نیت دریافت فهمی روشن از آنچه روی داده و می دهد و ارائه راهکار هایی برای برون رفت از این ماجرا، از آن رو ضروریست که بدون چنین مطالعه و پژوهشی نمی توان به درستی نقدها و گلایه های عمدتاً همگانی اعضای هیئت علمی مراکز آموزش عالی کشور را، با همه تنوعاتی که دارد، صورت بندی کرد و برای هر کدام پاسخی و سیاستی مناسب اندیشید.
چنین مطالعه ای به حتم نیازمند آگاهی از الگوهای ارزیابی فعالیت علمی استادان دانشگاه های دیگر کشورهای جهان و نحوه ارزیابی کیفی دانشگاه های موفق بین المللی است. قبل از آن باید بدانیم اساسا حیات آکادمیک زنده و پویا چگونه شکل می گیرد و چگونه می تواند در کشور ما با ده ها مختصات محلی و بومی دوام بیاورد؟
به اذعان متولیان امور، بخشنامه ارتقاء اعضای هیئت علمی در دو دهه اخیر اصلی ترین عامل افزایش کمی پژوهش های دانشگاهی در کشور بوده و پس با گره زدن معیشت و حیثیت علمی و کاری استادان و دانشجویان دکتری و مدیران واحدهای دانشگاهی به «پژوهش» به عنوان اصلی ترین ماده بخشنامه توانسته نه فقط تحرک و پویایی جامعه علمی کشور را سبب شود، بلکه ایران را در زمره کشورهای موفق تولیدکننده علم قرار دهد و نشانه ای از «کارآمدی حاکمیتی در عرصه دانش» باشد؛ مقوله ای که به باور مخالفان و منتقدان نه تماما خالص و اخلاقی و آکادمیک است و نه در کلیت به صلاح نظام علم و آموزش عالی و اجتماعات علمی و همکاریهای جمعی درون مرزی و فرامرزی پیش رفته است و نه توانسته دری بگشاید و گرهی از گره های کور و پیچیده کشور را باز کند.
بنابر اعلام روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی؛ این کتاب محصول تحلیلی یک نشست تخصصی است که سوم خرداد سال هزار و چهارصد و یک در مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با عنوان سنجش و ارزیابی بخشنامه ارتقاء اعضای هینت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی اجرا شد. در این جلسه ۲۶ کارشناس دانشگاه پژوه، مدیران با تجربه کمیته ها و کمیسیون های بخشنامه ارتقاء رؤسا و معاونان مراکز آموزش عالی و سیاست گذاران این حوزه دیدگاه های خودرا درباره ی شئون ایجابی و سلبی اجرای بخشنامه ارتقاء در ۵ کارگروه تخصصی مطرح نمودند.»
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب