پژوهشگران بررسی كردند
چالش های زنان ایرانی برای سفرهای زنانه
نئوپدیا: جلب رضایت، مدیریت منزل در دوره غیاب زنان و تامین مالی را می توان از اصلی ترین چالش هایی كه دانست كه قبل از سفرهای تك جنسیتی پیش روی زنان قرار دارند.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، گردشگری به منزله یك فعالیت فراغتی مدرن در جوامع معاصر شناخته می گردد با این وجود همچون خیلی از فعالیت های فراغتی، دسترسی به سفر و گردشگری، توزیع برابری میان دسته های مختلف اجتماعی همچون طبقات و جنسیت های مختلف (زنان و مردان) ندارد.
از سوی دیگر طبقه متوسط در جامعه ایرانی دگرگونی های وسیعی را در ارزش ها، الگوهای رفتاری و انتخاب ها در دهه های اخیر تجربه می كند. از همین رو در بعضی پژوهش ها بحث سفرهای تك جنسیتی زنان مورد توجه قرار گرفته است.
در این پژوهش ها به صورت قالب پاسخ به دو پرسش شامل این كه زنان امروز طبقه متوسط در كلانشهرهای ایران چه كاركردهایی را برای سفرهای تك جنسیتی ادراك می كنند و دیگر آنكه در سفرهای تك جنسیتی پیش، حین و بعد از سفر چه چالش هایی دارند و برای این چالش ها چه راهبردهایی اتخاذ می كنند، مورد بررسی قرار گرفته است.
برای پاسخ به این پرسش ها پژوهشی به صورت كیفی و با روش مردم نگارانه انجام شده و در قالب آن ندا رضوی زاده (استادیار گروه پژوهشی جامع شناسی، گردشگری، پژوهشكده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی) و زهرا برادران كاشانی (دانشجوی كارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد) به بررسی در این زمینه پرداخته اند و با ۱۴ زن مصاحبه های عمیق انجام داده اند.
در نهایت یافته های این پژوهش نشان داد زنان دو نوع كاركرد سلبی و ایجابی برای سفرهای تك جنسیتی (تنها) قائل هستند.
مهم ترین چالش آنها قبل از سفر جلب رضایت خانواده و مدیریت منزل در مدت غیاب آنها به حساب می آید. همچون چالش های حین سفر هم می توان به دو گونه عاطفی و كاركردی اشاره نمود، اما چالش های بعد از سفر چندان حائز اهمیت دانسته نمی گردد. در این میان زنان برای مقابله با این چالش ها راهبردهای گوناگونی اتخاذ می كنند كه طیفی از واكنش های منفعلانه تا فعالانه و خلاقانه را در بر می گیرد. در مجموع سفر تك جنسیتی برای زنان عرصه تجربه، محك زدن و اثبات قدرت، عاملیت و استقلال آنها در جامعه معاصر ایرانی به حساب می آید.
برخی بررسی هایی كه در گذشته صورت گرفته، نشان داده است وقت قابل توجهی از اوقات زنان به خصوص زنان متاهل صرف كار خانگی می شود، ازاین رو حضور وغیاب زن در خانواده در كم و كیف خدماتی كه فرزندان و همسر دریافت می كنند اثرگذار است. برهمین اساس زنان برای ترك منزل به قصد سفرهای تك جنسیتی با چالش هایی مواجه می شوند. از جانب دیگر تنها حدود ۱۵ درصد زنان ایرانی شاغل یا آماده به كار (فعال اقتصادی) هستند كه این مورد به این معناست كه دسترسی زنان ایرانی به منابع مالی به علت پایین بودن نرخ اشتغال محدود است.
علاوه بر این باآنكه آمار دقیقی از فعالیت های فراغتی و گردشگری زنان وجود ندارد اما به استناد چكیده یافته های طرح آمارگیری گذران وقت، زمانی كه مردان در خلال شبانه روز برای فعالیت های تفریحی و فرهنگی، ورزشی و مصرف رسانه ای صرف می كنند، در مجموع حدود ۲۰ درصد بیشتر از زنان است. مستندات یاد شده از آن حكایت می كند كه هم به لحاظ مالی، هم به لحاظ زمانی و هم از نظر هنجاری با توزیع نابرابر فرصت های فراغتی بین دو جنس مواجه هستیم.
در این پژوهش با عنایت به این كه پژوهش های پیشین كمتر به كشف تفسیرها، معانی، دریافت ها و استراتژی های عملی زنان درباره ی سفرهای تك جنسیتی و نحوه ی مواجه آنها با نقش خود بعنوان زن در خانواده و توریست پرداخته اند با روش مردم نگاری و با استفاده از تكنیك مصاحبه نیمه ساخت یافته به پاسخگویی به پرسش های تحقیق پرداخته شده است. جامعه بررسی شده این پژوهش زنانی با سن بین ۲۰ تا ۷۰ سال بوده اند كه متعلق به پایگاه اقتصادی – اجتماعی متوسط و ساكن مشهد و گاها تهران بوده اند و به تنهایی سفرهای تك جنسیتی را تجربه كرده بودند.
این زنان كه شغل های متنوعی از دانشجویی تا خانه داری و غیره داشتند از نظر تحصیلی هم در شرایط مختلف قرار گرفته و تحصیلاتی از ابتدایی تا دكترا داشته اند. طبق بررسی های صورت گرفته در زمینه ی تامین هزینه این سفرها، در بخش قابل توجهی از موارد خود زنان به تامین هزینه ها پرداخته اند و گاه خانواده یا حتی دوستان و آشنایان هزینه این سفرها را تامین كرده اند، چون كه یكی از چالش های زنان پیش از سفر تامین مالی آن است.
جلب رضایت و مدیریت منزل در دوره غیاب زنان از دیگر چالش هایی بوده كه برای سفر تك جنسیتی زنان پیش روی آنها قرار داشته است. البته در حین سفر هم چالش هایی وجود داشته كه همچون آنها می توان به شدت نگرانی برای والدین، فرزندان یا همسر اشاره نمود. البته عده ای از زنان نگران این دوری نبوده و همین فراغت، انقطاع نسبی و دوری از خانواده و كار روزانه مطلوب آنها به حساب می آید.
در نهایت یافته های این پژوهش گویای آن می باشد كه گردشگری تك جنسیتی در بستر اجتماعی ایران خصوصیت های متمایزی دارد كه تجربه بیشتر زنان از آن تاثیر می پذیرد. از سویی میزان اشتغال زنان در ایران بسیار پایین تر از مقیاس جهانی است چنانكه یافته های این پژوهش نشان داده است كه گردشگری تك جنسیتی برای خیلی از زنان (به ویژه زنان متاهل غیرشاغل) فرصتی برای گریز از وظایف خود به حساب می آید.
در بستر ایران معاصر زنان هنگامی كه به انتخاب فراغتی دست می زند و گردشگری تك جنیستی را انتخاب می كنند با خلاقیت هایی این نقش را تعریف می كنند كه فضای خانواده را وا می دارند كه این تعریف جدید نقش را بپذیرند. با این وجود در اغلب موارد باآنكه زنان در هنگام سفر نقش زنانه خود در خانواده را حدودا وا می گذارند، اما به صورت معمول به زن دیگری تقسیم می گردد كه نشان داده است كار خانگی همچنان به منزله جزیی از وظایف نقشی زنان به حساب می آید و مردان معمولا مسئولیت آنرا نمی پذیرند.
نتایج این پژوهش در نشریه "زن در توسعه و سیاست" انتشار یافته است.
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب