فناوران ایرانی داروی درمان سریع کم خونی را تولید کردند
نئوپدیا: یک شرکت دانش بنیان، داروی تزریقی فریک کربوکسی مالتوز را برای درمان سریع و کم عارضه کم خونی فقر آهن تولید کرد.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ستاد نانو، کم خونی فقر آهن یکی از گسترده ترین اختلالات تغذیه ای و خونی در جهان به شمار می رود؛ بطوریکه بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بالاتر از دو میلیارد نفر در سرتاسر دنیا از درجاتی از کمبود آهن رنج می برند. این بیماری نه فقط در کشورهای درحال توسعه، بلکه در جوامع صنعتی هم خصوصاً در بین زنان باردار، کودکان، بیماران کلیوی و افرادی که جراحی های سنگین یا شیمی درمانی را تجربه کرده اند، شایع است.
آهن از عناصر حیاتی بدن به حساب می آید که در ساخت سلول های قرمز خون در مغز استخوان نقش اساسی دارد. هموگلوبین – مولکولی که اکسیژن را از ریه ها به بافت ها منتقل می کند – بدون وجود آهن قادر به انجام وظیفه خود نیست. همین طور آهن در ترکیب میوگلوبین عضلات، ذخیره و مصرف اکسیژن را در کارهای بدنی کنترل می کند. از ین جهت، کمبود آهن می تواند به خستگی مزمن، ضعف عضلانی، رنگ پریدگی، تنگی نفس، کاهش تمرکز و در موارد حادتر به اختلال عملکرد قلب و مغز منجر شود.
محدودیت های درمان های سنتی آهن
برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن، سه مسیر درمانی اصلی وجود دارد: مصرف آهن خوراکی، تزریق آهن داخل وریدی، و در موارد خاص، انتقال خون. با وجود این که درمان خوراکی بعنوان روش متداول شناخته می شود، اما کارآیی آن در خیلی از بیماران محدود است. جذب آهن در دستگاه گوارش بطور طبیعی پایین است و در حضور برخی ترکیبات غذایی مانند فیتات ها یا تانن ها، حتی کمتر هم می شود. از طرفی، عوارض گوارشی نظیر تهوع، دل درد، یبوست یا سیاه شدن مدفوع سبب می شود بیماران از ادامه مصرف اجتناب کنند.
در مقابل، تزریق خون که گاهی برای رفع فوری کم خونی به کار می رود، بااینکه تأثیر سریع تری دارد، اما با خطراتی مانند انتقال بیماریهای عفونی، واکنش های ایمنی و هزینه های بالا هم راه است. بنابراین، در بیماران دچار بیماریهای مزمن – خصوصاً بیماران کلیوی یا مبتلایان به التهاب مزمن روده – استفاده از فرمولاسیون های آهن داخل وریدی چاره ای مطمئن، سریع و کارآمد به حساب می آید.
فریک کربوکسی مالتوز؛ فناوری نوین در دارورسانی آهن
محصول جدید شرکت «نفس زیست فارمد» با نام فریک کربوکسی مالتوز (Ferric Carboxymaltose)، از نسل جدید داروهای کمپلکس آهن داخل وریدی است که در سالیان اخیر بعنوان مؤثرترین درمان کم خونی فقر آهن در دنیا شناخته شده است. در این ترکیب، یون های آهن سه ظرفیتی (Fe³⁺) درون شبکه ای از پلی مالتوز پایدار قرار گرفته اند که مانع آزادسازی ناگهانی آهن و بروز عوارض جانبی می شود.
برخلاف ترکیبات قدیمی تر مانند آهن دکستران یا گلوکونات آهن، فریک کربوکسی مالتوز دارای پایداری کلوئیدی بالا و رهایش کنترل شده است. این خاصیت سبب می شود که آهن بصورت تدریجی در بافت ها آزاد و در مغز استخوان برای ساخت هموگلوبین مصرف شود. همچنین، به سبب وجود پوشش پلیمری پایدار، احتمال واکنش های آلرژیک، افت فشار خون یا تجمع آهن در اندام ها به شدت کم شده است.
یکی از مزیت های مهم این دارو، امکان تزریق مقدار بالایی از آهن در یک نوبت (تا ۱۰۰۰ میلی گرم) بدون بروز عوارض جدی است. این ویژگی، تعداد جلسات تزریق را کاهش داده و نیاز به مراجعه مکرر بیماران به مراکز درمانی را از میان می برد؛ امری که خصوصاً برای بیماران کلیوی یا افراد دچار بیماریهای مزمن التهابی اهمیت فراوان دارد.
برتری های بالینی و اقتصادی
از دیدگاه بالینی، فریک کربوکسی مالتوز با افزایش سریع سطح هموگلوبین و فریتین سرم، باعث بازسازی سریع ذخایر آهن بدن می شود. پژوهش های بالینی گوناگون نشان داده اند که بیماران بعد از تزریق این دارو، طی دو تا سه هفته شاهد بهبود علایم کم خونی، افزایش انرژی، بهبود تمرکز ذهنی و برگشت به کارهای روزمره هستند.
از نظر اقتصادی نیز، تولید این دارو در داخل کشور گامی مؤثر در جهت کاهش وابستگی دارویی و صرفه جویی ارزی به حساب می آید. با بومی سازی پروسه سنتز کمپلکس های آهن مالتوز و کنترل دقیق پارامترهای پایداری و زیست دسترس پذیری، شرکت نفس زیست فارمد موفق شده محصولی باکیفیت قابل رقابت با نمونه های خارجی و قیمتی به مراتب کمتر ارائه نماید. این مورد نه فقط هزینه درمان بیماران را می کاهد، بلکه زمینه صادرات داروی ایرانی به بازارهای منطقه ای را هم فراهم می سازد.
ایمنی و سازگاری دارویی
یکی از دغدغه های اصلی پزشکان در تجویز داروهای آهن وریدی، واکنش های حساسیتی یا خطر افزایش آهن آزاد در بدن است. در فریک کربوکسی مالتوز، ساختار پلیمری پایدار مانع از آزادسازی سریع یون آهن و درنتیجه، کاهش فشار اکسیداتیو در سلول های خونی می شود. همین خاصیت سبب گشته است که این دارو در لیست داروهای ایمن برای بیماران کلیوی، بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی و زنان حامله قرار گیرد.
علاوه بر این، برعکس مکمل های خوراکی که ممکنست با داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها یا مهارکننده های پمپ پروتون تداخل داشته باشند، فریک کربوکسی مالتوز فاقد تداخل دارویی قابل توجه است و می تواند هم زمان با سایر داروهای درمانی تجویز شود.
گامی در راه توسعه فناوری دارویی کشور
فریک کربوکسی مالتوز تولیدشده توسط شرکت نفس زیست فارمد نماد پیشرفت علمی و فناورانه در عرصه داروسازی پیشرفته ایران است. سودجستن از دانش نانو و تکنولوژی های جدید فرمولاسیون در ساخت این دارو، نشان از توان فنی متخصصان داخلی در دستیافتن به معیارهای جهانی دارد.
در کنار تلاشهای تیم تحقیقاتی نفس زیست فارمد، طرح رینکست هم در راه توسعه و تجاری سازی این محصول نقش حمایتی مؤثری بازی کرده است؛ طرحی ملی که ماموریت آن پشتیبانی از شرکتهای نوآور برای رساندن ایده های فناورانه به مرحله تولید صنعتی و ورود به بازارهای بین المللی است.
خلاصه اینکه هموگلوبین – مولکولی که اکسیژن را از ریه ها به بافت ها منتقل می کند – بدون وجود آهن قادر به انجام وظیفه خود نیست. این ویژگی، تعداد جلسات تزریق را کاهش داده و نیاز به مراجعه مکرر بیماران به مراکز درمانی را از میان می برد؛ امری که بویژه برای بیماران کلیوی یا افراد گرفتار بیماری های مزمن التهابی اهمیت فراوان دارد. در کنار تلاشهای تیم تحقیقاتی نفس زیست فارمد، طرح رینکست هم در راه توسعه و تجاری سازی این محصول نقش حمایتی مؤثری بازی کرده است؛ طرحی ملی که ماموریت آن پشتیبانی از شرکتهای نوآور برای رساندن ایده های فناورانه به مرحله تولید صنعتی و ورود به بازارهای بین المللی است.
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب