مروری بر نتایج یك پژوهش؛
چگونه می توان پزشکان متخصص را در مناطق محروم نگه داشت؟
نئوپدیا: در یک مطالعه علمی پژوهشی که توسط پژوهشگران کشور انجام شده است، راهکارهایی برای نگهداشت مؤثر پزشکان متخصص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته ارائه شده است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، در بسـیاری از کشـورهای درحال توسـعه و توسعه یافته، مشـکل نگهداشـت نیـروی متخصـص و خبره و عـدم ممانعـت از مهاجرت آنها بـه مناطق پیشـرفته، بـه یکـی از معضل های اساسـی در راه گام برداشــتن بــه ســمت توســعه تبدیــل شــده اســت. نبـود نیـروی متخصـص، بـه معنـای عـدم توسـعه، فقـر، فقـدان برنامه ریزی، عقلانیت و در جـا زدن اسـت.
ایـران نیـز، یکـی از کشـورهایی اسـت کـه بـه لحـاظ توسـعه و پیشـرفت، می توان آنرا از نـوع کشـورهای در حال توسعه نامیـد. امـا بـا سـرعت رشـد و پیشـرفتی کـه کشـورهای دیگـر در پیـش گرفته اند، شـاید ایـن آهنـگ توسـعه نیـز رنـگ باختـه و محلـی از اعراب نداشـته باشـد.
به گفته پژوهشگران، یکـی از مهم ترین دلیلهای ایـن امـر، عـدم قابلیـت در نگهداشـت نیروهـای متخصـص در کشـور و یا مناطق کمتر توسعه یافته اسـت. ایـران، دارای مناطـق روسـتایی و بیابانـی زیـادی اسـت و مناطـق دورافتــاده بــا امکانــات پاییــن بســیاری دارد کــه در برنامه های توسعه ای توجه زیـادی بـه آنها نشـده اسـت. در کنـار ایـن مناطــق دورافتــاده، شــهرهایی نیــز وجــود دارنــد کــه در قیــاس بــا چنــد شــهر کلان و توسعه یافته از بــی امکاناتــی، فقــر تجهیــزات و توســعه رنــج می برند. هرچند نابرابــری در دسترســی بـه خدمات ت حــوزه سـلامت هـم در کشـورهای توسعه یافته و هــم در کشــورهای در حال توسعه وجــود دارد، امــا در کشــورهای در حال توسعه، شــدیدتر اســت.
در رابطه با این موضوع، تعدادی از محققان دانشگاه آزاد از واحدهای زنجان و قزوین مبادرت به انجام پژوهشی کرده اند که در آن، به بررسی راهکارهای نگهداشت پزشکان متخصص در استانهای کمتر توسعه یافته و مناطق محروم کشور پرداخته شده است.
در این مطالعه کیفی، 20 نفر از خبرگان، پزشکان متخصص و مدیران حوزه بهداشت و درمان در استانهای کمتر توسعه یافته و مناطق محروم مشارکت داشته اند که بوسیله مصاحبه، داده های مورد نیاز پژوهشگران را فراهم آورده اند.
نتیجه بررسی عمیق و تجزیه وتحلیل این داده ها نشان میدهد که سه عامل اصلی شامل عامل سازمانی، عامل محیطی و عامل فردی در نگهداشت پزشکان متخصص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته مؤثر هستند.
بر این اساس، مدیران تصمیم گیر می توانند باتوجه به عوامل شناسایی شده برنامه ریزی مدونی، بمنظور بهبود شرایط نگهداشت و تامین نیروی انسانی موردنیاز در مناطق محروم به عمل آورند.
دراین باره، نبی اله محمدی، محقق گروه مدیریت دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان و همکارانش می گویند: «در این تحقیق، بعد از تحلیل اسناد بالادستی، مصاحبه ها و انجام کدگذاری های مربوطه، دو طبقه اصلی شامل رفاه پزشکان و حمایت اجتماعی و روانی از پزشکان و در بخش مصاحبه هشت طبقه اصلی شامل امکانات موردنیاز پزشکان متخصص در مناطق محروم، مشکلات نگهداشت، نتایج مثبت نگهداشت، نتایج منفی فقدان نگهداشت، شرایط انگیزشی نگهداشت، راهکارهای نگهداشت، عوامل عدم رغبت پزشکان متخصص در مناطق محروم و شرایط فعلی پزشکان متخصص در مناطق محروم استخراج و در مدل قرار گرفتند».
به گفته آنها، «مــدل توسعه یافته در ایــن مطالعــه توانســته ابعــاد کامل تر و جدیدتـری بـرای تأثیرگـذاری و نگهداشـت نیروهـای متخصـص در مناطـق محـروم، بمنظور رفـع کمبـود نیـروی انسـانی ارائـه نمایـد».
بر این اساس، مطالعـه فوق بـه تعـداد زیـادی از عوامـل مؤثــر بــر نگهداشــت پزشــکان متخصــص در مناطــق محــروم اشـاره دارد کـه در نـوع خـود کمتـر مطالعه ای بـه ایـن تعـداد از عوامـل دسـت یافتـه اسـت.
محمدی و همکارانش معتقدند: «در صــورت توجــه بــه یافته های ایــن مــدل، در عوامــل ســازمانی، محیطــی و فــردی و تدویــن قوانیــن و مقــررات و دستورالعمل ها کـه بسـیاری از مـوارد آن، بـدون نیـاز بـه بودجـه و هزینــه اســت، پزشـکان متخصـص در مانـدگاری در ایـن مناطـق بـا انگیـزه و علاقه مندی و توانمنـدی بیشـتری، فعالیـت خواهنـد نمـود و بسـیاری از مشـکلات موجـود مرتفـع خواهـد گردیـد».
آن ها به موارد زیر بعنوان مشوق هایی برای این اتفاق اشاره کرده اند: ایجــاد بســتر بــرای مشــارکت و تیمــی کارکـردن، دادن اختیـار و اسـتقلال و هویـت کاری، فراهم آوردن حمایت های حقوقــی مناســب، اجــرای قانــون عدالــت آموزشــی و مشــخص کردن وظایــف کاری بــرای جلوگیــری از عــدم تداخــل کاری بیــن نیروهــای شــاغل در محــل خدمــت، اسـتفاده از متخصصـان بـا پیشـینه تولـد و زندگـی در آن مناطـق، مشـارکت و همـکاری بیشـتر مسـئولان محلـی، برقراری سیسـتم تشــویق مبتنــی بــر عملکــرد و ایجــاد روابــط کاری محترمانــه و صمیمانـه.
این یافته ها که به راهکارهایی قابل دستیابی برای نگهداشت پزشکان متخصص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته کشور اشاره دارند، در فصل نامه علمی و پژوهشی«مدیریت پرستاری» وابسته به سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران و گروه پرستاری دانشگاه تربیت مدرس انتشار یافته اند.
منبع: نئوپدیا
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب