پژوهش های دانشگاهی نشان داد
تفاوت های سالمندی در خانه سالمندان و منزل
نئوپدیا: پژوهش های دانشگاهی حاكی از تفاوت آماری مفهوم دار بین میانگین خوش بینی در دو گروه سالمندان ساكن منزل و سرای سالمندان بود، به این صورت كه گروه سالمندان ساكن منزل دارای میانگین خوش بینی بیشتری نسبت به گروه سالمندان ساكن در سرای سالمندان هستند.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، جمعیت سالمند كشور به علت روند افزایشی در این سال ها، توجه ویژه ای را به خود جلب كرده است. سالمندی یكی از مراحل تكامل زندگی انسان بوده كه آخرین تحولات رشدی آدمی در آن صورت می پذیرد. آهنگ رشد در این مرحله هم همچون دیگر مراحل زندگی دارای خصوصیت ها و تغییر و تحولات زیستی و روان شناختی پیچیده است. این تغییرات بر افكار، احساسات، اعتقادات، ارزش ها و به طوركلی شخصیت، رفتار و شیوه عملكرد فرد در مقابل دیگران تأثیرگذار است. طبعاً، رضایت از زندگی هم بعنوان ارزیابی فرد از جنبه های گوناگون زندگی، در این افراد از تعریف ویژه خود برخوردار می باشد.
به گفته متخصصین، رضایت از زندگی بازتاب توازن میان آرزوهای شخص و وضعیت كنونی فرد است. ابعاد رضایت از زندگی شامل تفریح، ازدواج، كار، استانداردهای زندگی، رفاقت ها، خود، خانواده، ارتباط ها و سلامت جسمانی می گردد. سازمان بهداشت جهانی فردی را واجد سلامتی می شناسد كه به لحاظ زیستی، روانی و اجتماعی از شرایط معینی برخوردار بوده و در كل احساس رضایت درونی داشته باشد. داشتن چنین احساسی، بیش از هر عامل دیگری، بهداشت روانی افراد را بخصوص در سنین كهنسالی كه فرد با مشكلاتی ازجمله ضعف عمومی و كاهش سلامتی دست به گریبان است تحت تأثیر خود قرار می دهد.
در این رابطه، پژوهشی توسط یكی از محققین كشورمان انجام شده است كه در آن، پدیده رضایت از زندگی به همراه مواردی چون سازگاری اجتماعی و خوش بینی، بین سالمندان ساكن در منزل و ساكن در سرای سالمندان مورد بررسی و مقایسه واقع شده است.
در این پژوهش كه از نوع علمی- مقایسه ای بوده و پژوهشگری از دانشگاه آزاد واحد ساری به آن مبادرت ورزیده است، ۱۲۰ نفر از سالمندان شهر ساری مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای این ارزیابی، از پرسشنامه های استاندارد اندازه گیری رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوش بینی استفاده شده است. درنهایت نیز، داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری و نرم افزارهای كامپیوتری، تجزیه وتحلیل و عرضه شده اند.
نتایج بررسی های فوق نشان داده است كه بین میانگین رضایت از زندگی در دو گروه سالمندان ساكن منزل و سرای سالمندان تفاوت قابل توجهی وجود دارد و همان گونه كه انتظار می رود، گروه سالمندان ساكن منزل، دارای میانگین رضایت از زندگی بیشتری نسبت به گروه ساكن در سرای سالمندان هستند.
محقق فوق در تبیین این یافته پژوهشی اعلام نموده است كه هرچند سالمندی، به خودی خود می تواند دربردارنده مشكلاتی برای فرد سالمند باشد، اما سطح این مشكلات تأثیرپذیری بالایی از شرایط زندگی افراد دارد و تأثیر شرایط به اندازه ای است كه نمی توان انتظار داشت برخی متغیرهای جنبی بتوانند به صورت جایگزین و حتی به صورت مكمل چندان موردتوجه قرار گیرند.
قدیسه ابراهیم پور، محقق گروه روان شناسی دانشگاه آزاد واحد ساری در این خصوص می گوید: «تغییرات ایجادشده در دوران سالمندی شامل كاهش توانایی های فیزیكی، تغییر پاسخ بدن به داروها، تجربه وقایع مهم زندگی چون بازنشستگی، اقامت در خانه سالمندان، كاهش درآمد و كم شدن موقعیت هایی جهت برقراری تماس های اجتماعی است كه سبب تولید احساس تنهایی در سالمند می شوند و همه این عوامل می توانند رضایت از زندگی سالمندان را تحت تأثیر خود قرار دهند. از سویی، احساس كنترل داشتن بر وقایع، باعث بالا رفتن سطح رضایت از زندگی می گردد. افراد مسن اغلب انجام امور معمول روزانه خویش را متوقف می كنند و احساس بی ارزشی و ناتوانی می كنند و این، مانع كسب رضایت از زندگی در آن ها می شود».
این محقق می افزاید: «درعین حال باید اذعان داشت كه با افزایش سن، دستیابی به درجات بالاتر رضایت دشوار می گردد و این به صورت محتمل بدان خاطر است كه در سنین پیری، صبر و توانایی ایام جوانی ازدست رفته و فرصت و امكانات كافی كمتر در اختیار افراد خواهد بود و ناچار باید بدان چه هست خرسند بود».
یافته دیگر این مطالعه نشان از آن دارد كه بین مقدار سازگاری اجتماعی در دو گروه سالمندان ساكن منزل و سرای سالمندان تفاوت زیادی وجود دارد، به این صورت كه گروه سالمندان ساكن منزل دارای میانگین سازگاری اجتماعی بیشتری نسبت به گروه سالمندان ساكن در سرای سالمندان هستند.
در تبیین این یافته پژوهشی، ابراهیم پور اعتقاد دارد: «می توان اذعان داشت پیری فرآیندی است كه متوقف نمی گردد و فقط با داشتن زندگی سالم و مراقبت های صحیح می توان دوران سالمندی را به دورانی لذت بخش و مطلوب و همراه با سلامت تبدیل كرد و گرچه فشارهای روانی جزئی از زندگی روزمره هستند و خیلی از اوقات این مسائل ناراحت كننده، خارج از اختیار است و نمی توان جلوی آن ها را گرفت، لیكن می توان توانایی فردی را در مواجهه با این مسائل افزایش داد و روش های سازگاری با آن ها را آموخت و با بهبود شیوه های زندگی سالم و افزایش سطح كمی و كیفی خدمات بهداشتی درمانی و ترویج الگوی تغذیه صحیح از عواقب بعدی مانند اضطراب، استرس، افسردگی، اختلالات خواب و اشتها، توجه و تمركز و غیره پیشگیری كرد».
محققان معتقدند انسان درنتیجه فرآیند اجتماعی شدن، بعضی از مهارت های ارتباط بین فردی را كسب می كند. اما سطح عملكرد او را در این مهارت ها می توان بهبود بخشید. هر فردی برای آن كه در روابط انسانی خود منطقی تر، مؤدب تر، صمیمی تر، صادقانه تر، آزاداندیش تر، صریح تر و عینی تر رفتار كند از ظرفیت بالایی برخوردار می باشد. حضور یك سالمند فعال، متكی به خود و شاد در خانواده، روابط عاطفی و احساسی بین اعضای خانواده را تقویت كرده و همواره بعنوان یك پناهگاه امن روانی عاطفی برای جوان ترها مطرح است و سبب ارتقای سطح سلامت روان، افزایش اعتمادبه نفس و احساس امید و انگیزه در میان سایر اعضای خانواده شده و روابط بین فردی و اجتماعی را گسترده تر و مؤثرتر می كند.
آن گونه كه پژوهشگر مجری این طرح تحقیقاتی می گوید: «با توجه به این كه در دوران سالمندی، افزایش علاقه به برقراری روابط بسیار نزدیك با دوستان تولید می شود، این پدیده باعث بروز خصوصیت ای در این گروه از افراد می گردد كه سبب می گردد آن ها نقش مؤثر و مطلوبی را در جامعه ایفا كنند. سالمندانی كه باوجود سن بالا در فعالیت های اجتماعی حضور دارند و از روابط اجتماعی به نسبت خوبی برخوردار می باشند، كمتر به بیماری های مختلف بخصوص بیماری های روانی دچار می شوند».
مجری این پژوهش در ارتباط با خوش بینی میان ساكنان خانه سالمندان و سایر سالمندان می گوید: «در تبیین این یافته می توان اظهار داشت كه خوش بینی و تمایل به بودن در كنار دیگران، پیش بینی كننده بیشترین حد رضایت از زندگی در جامعه سالمندان است و هم خلق بالا، برآورده شدن نیازها، رضایت از زندگی را در این قشر به همراه دارد. هنگامی كه یك فرد سالمند احساس می كند كه از یك زندگی معنادار برخوردار است، احساسی از كارآمدی و به نتیجه نشستن تلاش هایش در زندگی خواهد داشت و درنتیجه از حس مثبت خودارزشمندی برخوردار خواهد شد كه این خود نتیجه توجه و احترامی است كه فرد سالمند از جانب اعضای خانواده دوستان و جامعه دریافت می كند و همین امر منجر به افزایش رضایت از زندگی در سالمندان می شود».
این یافته ها علاوه بر اشاره صریح به اهمیت باقی ماندن سالمندان در خانه خود و كنار خانواده، می توانند با بهبود كیفیت خدمات مراقبتی، بهداشتی و روان شناختی خانه سالمندان، باعث افزایش سطح رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوش بینی در قشری از سالمندان جامعه كه مجبور به اقامت در چنین مكانی هستند گردند.
از این تحقیق، مقاله ای فنی و علمی پژوهشی تهیه شده كه مجله «روانشناسی پیری» از انتشارات دانشگاه رازی كرمانشاه آن را چاپ كرده است.
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب