در یك مطالعه بررسی شد:
تنبیه و تحقیر دانش آموزان در مدارس، چه عواقبی خواهد داشت؟
به گزارش نئوپدیا پژوهشگران با انجام یک مطالعه در مورد تجربه سوءرفتار در زمان دانش آموزی، عنوان کردند که سوءرفتار با دانش آموزان در مدارس تأثیرات منفی و درازمدتی بر سلامت روانی آنها دارد. به منظور ارتقای سلامت دانش آموزان، مقابله جدی با این پدیده هم از جانب مسؤلان و هم جامعه و والدین نیاز است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، سلامتی، تندرستی و نشاط داشتن از حقوق و نیازهای اولیه هر کودکی است که باید برای حفظ و ارتقای آن به صورت مداوم برنامه ریزی شود. این مورد در نظام تعلیم و تربیت، اهمیت بیشتری پیدا می کند؛ چونکه کودکان به صورت معمول یک سوم از زندگی خویش را در مدارس به سر می برند.
سوءرفتار با کودکان در مدرسه، به صدمه های جسمانی و روانی، رفتارهای احمال گرایانه و خشونت آمیز در روابط مدرسه با دانش آموز گفته می شود که منجر به صدمات روانی، اجتماعی، شناختی و جسمانی بر دانش آموز می شود. مصادیق این سوءرفتارها شامل: استفاده از اظهارات و کنایه های تحقیرآمیز به دانش آموز، عبارات تهدیدآمیز، تمسخر دانش آموز، نادیده گرفتن و منزوی کردن، ترساندن، فریاد زدن، مجازات کردن، تنبیه بدنی، ایجاد زخم، شکستگی و... است.
برخی کشورها در جهان قوانینی برای ممنوعیت به کارگرفتن هرگونه روش خشونت آمیز در مدرسه وضع کرده اند؛ ولی آن چه در عمل مشاهده می شود کاملاً متعارض با قوانین است. مطالعات در این حوزه نشان داده اند که بیشتر از ۵۰ درصد کودکان ۱۲ تا ۱۷ سال، در سطح جهان، هر ساله بدرفتاری و خشونت را به صورت های مختلف تجربه کرده اند. این در شرایطی است که در کشورهای درحال توسعه و کم تر توسعه یافته، خشونت بیشتری گزارش شده است.
ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و بدرفتاری با دانش آموزان در بعضی مدارس کشور، به یک امر رایج تبدیل گشته است و چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. هر چند تنبیه بدنی و کلامی در کشور ممنوع شده و در چارچوب بخش نامه به سازمان های آموزشی و مدارس ابلاغ گردیده است، اما متاسفانه این قانون مورد بی توجهی قرار می گیرد و اجرا نمی گردد.
در مطالعه ای عنوان شده که در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵، در مبحث سوءرفتار با دانش آموزان در مدارس ۱۵۲۶ شکایت به حق، ثبت شده است. اغلب این بزه دیدگی ها به دلایلی مانند عادی شدن، ترس دانش آموزان از مسؤلان مدرسه و عواقب آن و... گزارش نمی گردد. به همین دلیل، میزان سوءرفتارها با دانش آموزان در مدارس ایران، آماری فراتر از این تعداد دارد.
سوءرفتار با دانش آموزات، می تواند آثار و نتایج مخربی را از لحاظ عاطفی، روانی، اجتماعی، جسمانی و اخلاقی در دانش آموز ایجاد نماید و همینطور یادگیری آنها را تحت تأثیر قرا دهد. یکی از عوامل اصلی بزهکاری و فساد اخلاقی، مشکلات رفتاری، ترک تحصیل و... در بزرگسالی، تجربه سوءرفتار در زمان دانش آموزی است.
از آن جا که تجربه سوءرفتار می تواند سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان را به خطر اندازد، پژوهشگران در یک مطالعه به بررسی این مورد پرداختند.
تاکنون دراغلب پژوهش هایی که مبحث سوءرفتار با دانش آموزان را بررسی نموده اند، از نظرات معلمان، دانش آموزان و متخصصان استفاده شده است. در حالیکه دانش آموزان تا وقتی که در مدرسه هستند، به علت نداشتن تجربه کافی و نگرانی از عواقب گفته های خود و وجود برخی سوگیری ها، امکان دارد از گفتن حقیقت ابا کنند. با عنایت به این موضوع، در این پژوهش از نظر دانشجویان استفاده شده است.
در این مطالعه که در سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ انجام شد، پژوهشگران با دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان مصاحبه کردند و بعد از انجام ۱۸ مصاحبه، زمانی که از جانب مشارکت کنندگان اطلاعات جدیدی داده نشد و داده های مصاحبه به اشباع رسیدند، مصاحبه ها متوقف شدند. محتوای مصاحبه ها بعد از پیاده سازی و تحلیل، دسته بندی شدند.
در این مطالعه در مورد تجارب دانشجویان از سوءرفتار با آنها در مدارس، پنج مضمون اصلی، شامل «اعمال خشونت های کلامی نسبت به دانش آموز»، « اعمال انواع خشونت های رفتاری نسبت به دانش آموز»، «بی اعتبارسازی شخصیت دانش آموز در کلام»، «نبود روح عدالت محوری در مدارس» و «عدم اعتدال گرایی» استخراج شد.
بررسی های مصاحبه های انجام شده، حاکی از این بود که باآنکه تعداد کمی از مشارکت کنندگان به برخی رفتارهای صحیح مدارس با خود، اشاراتی داشتند؛ اما در مجموع تمامی مشارکت کنندگان ارزیابی و تجربه خوبی از رفتار عوامل مدرسه با خود نداشتند. بگونه ای که محرز شد تمامی دانشجویان در این مطالعه در معرض انوع خشونت های کلامی و جسمانی از جانب عوامل مدرسه قرار گرفته اند.
دانشجویان اغلب این خشونت ها را شامل فریاد زدن بر سر آنها، استفاده از واژه های نامناسب و رکیک توسط کارکنان مدرسه به آنها، تذکر دادن همران با فریاد و عصبانیت، انواع تنبیه مانند ایستادن به مدت طولانی، تنبیه بدنی شدید با وسایل متعدد مانند چوب، خط کش، شلنگ و...، کشیدن مو، لپ، گوش، سیلی زدن و... می دانستند.
در این مطالعه، استفاده زیاد از الفاظ و واژه های رکیک و نامناسب به دانش گآموزان و تندی در صحبت کردن با آنها، از دغدغه ها و شکایت های اصلی افراد بود.
در این مطالعه دانشجویان عنوان کردند که نه تنها معلمان در کلاس از روش های خشونت آمیز استفاده می کردند، بلکه معاونان و مدیران هم به جای جلوگیری و واکنش نسبت به این اعمال، به پشتیبانی از معلمان می پرداختند.
پژوهشگران این تحقیق عنوان می کنند که یکی از عوامل اصلی خشونت در مدارس، علاوه بر بی توجهی مسؤلان نظام آموزشی، بی توجهی والدین و جامعه است. اگر والدین و جامعه واکنش شدیدتری نسبت به این مساله داشتند، بطور حتم میزان خشونت ها نسبت به دانش آموزان می توانست کاعش یابد. البته این کم توجهی می تواند به علت ناآگاهی و آگاهی اندک والدین از حق و حقوق فرزندانشان در مدرسه باشد. تا وقتی که فرهنگ حاکم بر جامعه و نوع نگرش والدین، چنین موردی را مورد تایید و تصدیق قرار می دهد، بطور حتم تغییر و تحولی اتفاق نمی افتد.
در این مطالعه عنوان شده است که بیشترین عباراتی که در بیانات شرکت کنندگان در این مطالعه به وفور یافت میشد، عبارات تحقیر کردن، تهدید کردن، تفاوت گذاشتن و سرزنش کردن بود. تهدید برای نمره خوب گرفتن، درس خواندن، رعایت نظم، حفظ حجاب و نماز خواندن و تحقیر دانش آموز به علت عدم انجام هر یک از موارد فوق و... بود.
همچنین تبعیض میان دانش آموزان از تبعیض طبقات اجتماعی گرفته تا تبعیض میان دانش آموزان زرنگ و ضعیف تر، از دغدغه های دیگر دانشجویان بود. شدت این صدمه مانند تنبیه به قدری بود که حدود ۸۰ درصد از شرکت کنندگان در پژوهش، به ابعاد متعدد تبعیض اشاره کردند.
نتایج دیگر پژوهش حاضر نتایج سلامتی ناشی از سوءرفتارها با دانش آموزان بود که از تجارب زیسته زمان دانش آموزی دانشجویان استخراج و در نهایت در سه زیرمضمون اختلالات عاطفی-خلقی، اختلالات روان شناختی اجتماعی و نتایج روانشناختی تحصیلی حاصل شد.
بر همین اساس همان گونه که انتظار می رفت تعاملات نامناسب مسؤلان مدارس با دانش آموزان، سبب پدید آمدن صدمه های جسمانی، روانی و خلقی و عاطفی جبران ناپذیری بر دانش آموزان شده است. چنان که عباراتی مانند نداشتن حس خوب به مدرسه، ترس، اضطراب، نگرانی، کابوس دیدن در خواب، توهمی شدن و موارد دیگر به وفور در بیانات دانشجویان یافت شده است که بعضی از آنها تا بزرگسالی آنها را آسوده نگذاشته اند.
به گفته پژوهشگران این تحقیق، سوءرفتار با دانش آموزان در مدارس تأثیرات منفی و درازمدتی بر سلامت روانی آنها دارد، بنابراین به منظور ارتقای سلامت دانش آموزان، مقابله جدی با این پدیده هم از جانب مسؤلان و هم جامعه و والدین نیاز است.
در انجام این تحقیق مژده علیزاده و سید حمیدرضا علوی؛ پژوهشگرام فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شهید باهنر کرمان، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه، زمستان ۱۴۰۰ به صورت مقاله علمی با عنوان «واکاوی سوءرفتار با دانش آموزان در مدارس و نتایج سلامتی آن و عرضه راهکارهایی برای ارتقای سلامت دانش آموزان» در نشریه فرهنگ و ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی، انتشار یافته است.
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب